Nga Artan FUGA

Shokë e shoqe, zonja e zotërinj, zonjusha, qytetarë dhe qytetare që po redaktoni, para paraqitjes në Kuvend, projektligjin për shkencën! Të pakorruptuar dhe të pakorruptuara! Lutem, mos u bëni dhe mos bëhemi qesharakë!

Ka ca gjëra në tekstin e projektligjit, që janë budalliqe. Lutem hiqini se na turpëroni në sy të Europës, do të na mbyllin derën duke thënë: Lërini se janë budallenj! Si mund të shkruash e zezë mbi të bardhë, pa t’u skuqur faqja dhe zverdhur syri, që fushat e reja të kërkimit shkencor, edhe nënfushat, duhet të aprovohen nga një person i administratës apo i politikës, kushdo qoftë ky?!

Kjo do të na turpëronte përjetë. Nënfushat e kërkimit shkencor janë gjëra që nuk i vendos dot as edhe kërkuesi shkencor. Ato ose janë zbuluar tashmë, ose zbulohen papritur në kërkim e sipër. Imagjinoni një shkencëtar që përpara mikroskopit të ndalojë punën dhe t’i thotë drejtorit a kryetarit: O shef, a e aprovon ti këtë që shoh unë këtu? Eshtë të shkrihesh gazit.

Imagjinoni që Anjshtajni, ndonëse nuk ka krahasim, para se të zbulonte teorinë e relativitetit të pyeste kancelarin e asaj kohe, nuk e di kush ishte: O shoku, a ta zbuloj apo jo? As sociologjia nuk do të ekzistonte, as rrjetet sociale, as mediat numerike.

Imagjinoni Kolombin duke zbuluar Amerikën më 1492, që të ndalonte në breg dhe të pyeste mbretin dhe mbretëreshën: A e aprovoni ta zbuloj? Apo ta lë fare dhe ta quajmë se nuk ekziston? Sikur Prometeu t’i pyeste Perënditë: O shoku, a ta marr zjarrin?

Zbulimi i nënfushave është rezultat kërkimi shkencor, jo vendim burokratik. Kjo nuk varet as nga vetë kërkuesit. Pra, po kërkoni që rezultatet e kërkimit shkencor t’i aprovojë administrata. Zbulimi në shkencë është i papritur, i pamendueshëm më parë. As kërkuesi shkencor nuk e ka në dorë ta zbulojë ose jo, lëre ta ketë në dorë… kujdestari i konviktit. Vini dorën në zemër, se jemi bërë për gjynah!