
13:59 | U kap me kokainë dhe një shumë parash, vihet në pranga 38-vjeçari nga Laçi
- 13:10 | U tha se ishte në gjendje të rëndë/ Papa Françesku shfaqet për herë të parë në publik pas daljes nga spitali
- 12:26 | Fshihte drogën në magazinën e lokalit dhe më pas e shiste në doza, në pranga 38-vjeçari
- 12:05 | Kukësi përfshihet nga reshjet e shiut dhe dëborës, këshillohet kujdes në disa akse
- 11:45 | Skandal mjedisor në Palasë – Arrestohet inxhinieri i firmës ndërtuese për ndotjen e gjirit të Dhralesë
- 11:05 | Shkaktoi aksident me vdekje, arrestohet 27-vjeçari në Tiranë
- 11:01 | Shkrumbohet plotësisht gjatë natës lokali në Tiranë, çfarë dyshon policia
- 10:21 | Përfshihet nga flakët një apartament në Tiranë, zjarrfikëset në vendngjarje
- 08:46 | Michael Schumacher bëhet gjysh
- 08:31 | Tarifat doganore të Trump/ Meloni pritet të udhëtojë në Uashington
Horoskopi i Paolo Fox për të dielën, 6 prill 2025 – Për të gjitha shenjat e zodiakut
- Horoskopi Javor nga Susan Miller: Java 7-13 Prill 2025
- Horoskopi ditor i Paolo Fox – e shtunë 5 Prill 2025: Emocione, vendime të vështira dhe rikthim energjie për shumë shenja
- Humb jetën gruaja në aksident, policia: Kërkojmë një djalë të ri që mori arratinë
- Horoskopi i Brankos për të dielën, 6 prill 2025 – Çfarë kanë rezervuar yjet për çdo shenjë
- Paolo Fox: Top 3 shenjat me më shumë fat sot – 5 Prill 2025 (Dhe ato që duhet të bëjnë sytë katër)
- Susan Miller: 3 shenjat më me fat dhe 3 që duhet të bëjnë kujdes këtë javë (7 – 13 Prill 2025)
- Laerti bën rrëfimin tronditës: Më përdhunoi komshiu kur isha 9 vjeç, nuk e kam tejkaluar ende si ngjarje
- Horoskopi Ditor nga Susan Miller – 5 Prill 2025: Zbulime të reja, lidhje të thelluara dhe hapa drejt qëllimeve
- 3 shenjat më me fat & 3 që duhet të tregojnë kujdes – 5 Prill 2025 (sipas Susan Miller)
-
Rozana vendos Eglin përballë Laertit, kush do të jetë finalisti i dytë i Big Brother Albania VIP 4?
-
Mes Gertës dhe Rozanës, ja kush është finalistja e parë e BBV
-
Ja banori që përfundoi rrugëtimin e tij në BBV
-
Laerti bën rrëfimin tronditës: Më përdhunoi komshiu kur isha 9 vjeç, nuk e kam tejkaluar ende si ngjarje
-
Të gjithë banorët në televotim! Ju vendosni kush do të lërë sot shtëpinë e BBV
-
Në nominim për finalisten e parë/ Rozana dhe Gerta komentojnë emocionet: Beteja mbaron më 19 prill
-
‘Para 2 vitesh u dorëzova, mezi po prisja që “BBV” të mbaronte’! Rrëfehet Arbana Osmani
-
Skandal! Djemtë e Diasporës mbledhin mijëra euro për Gjestin, por 32-vjeçari nga Ferizaj zhduket me paratë
-
‘A ke pasur ndonjë ndjesi kur më ke puthur?’Gjesti-Eglit: Nuk e shpjegoj dot!
-
‘Ferma VIP’/ Frederik Ndoci shfaqet i dehur, banorët e mbajnë nga krahu
-
Dua Lipa ndez rrjetin, shfaqet sensuale dhe e veshur me të kuqe në Instagram
-
Gjesti ‘akuzon’ Loredanën se e ka puthur
-
Olsi Bylyku flet për herë të parë për Egli Takon
-
Reklama e re e KFC akuzohet për blasfemi, tallje me Zotin dhe kanibalizëm
-
“Reagova keq nga mllefi…”/Egli dhe Gjesti sqarojnë konfliktet mes tyre!
-
“Unë e kam mbyllur me ty por dua të kthehem siç ishim…”/Gjesti i paqartë me Eglin!
-
U përpoq të arratisej nga policia, aksidentohet për vd’ekje reperi i njohur
-
Produksioni ndryshon numrin e finalistëve – ja sa banorë shkojnë në finale
-
U shtir 2 vjet si Enrique Iglesias dhe i mori mijëra dollarë – Si ra në kurth një grua nga Los Anxhelosi
-
Dubai, i njohur për luksin, tani në qendër të një skandali të rrallë – Modelja përfundon në spital
-
Britney Spears pozon me tanga të kuqe, fotot pikante bëhen virale në rrjet
-
Kim Kardashian me bikini mikroskopike – Foto të reja hot para pasqyrës
-
Pirro Dhima dhe Afërdita do të pagëzojnë vajzën e tyre në maj – Emri që kanë zgjedhur ka domethënie të veçantë
-
Charlize Theron “e thyen” në koncertin e Dua Lipës në Sidnej: “Çfarë nate e mrekullueshme!”
-
I dënuar me një vit burg për falsifikim dokumentesh, Luiz Ejlli ankimon vendimin në Gjykatë

Një vendbanim prej rreth 30-40 shtëpish, i ndërtuar me lisa, pisha dhe pemë të mëdha dëllinje, ku jetonin afërsisht 400-800 banorë, hedh dritë mbi mënyrën se si njerëzimi kaloi nga një shoqëri gjuetarësh në fermerë. I banuar midis viteve 6.200 para Krishtit dhe 4.000 para Krishtit, dhe i vendosur në Lin të Pogradecit, ky vendbanim zbulon sesi jetonin njerëzit rreth 8.000 vjet më parë në banesat neolitike të liqenit, të njohura si palafite. Një ekspeditë arkeologjike zvicerano-shqiptare ka konfirmuar se siti është një ndër vendbanimet më të vjetra buzë liqenit në Evropë. Është gjithashtu një nga vendet e para ku bujqësia u përhap në Evropë nga Lindja e Afërt, fillimisht përmes Mesdheut dhe më pas drejt veriut në të gjithë kontinentin.
Drejtuesi i projektit, profesor Albert Hafner nga Universiteti i Bernës, shpjegon se kjo nuk do të thotë se vendbanimi ka qenë i banuar vazhdimisht për 2.000 vjet. Përkundrazi, disa fshatra janë ndërtuar në të njëjtin vend kohë pas kohe. “Popullsia ka përdorur rreth 300 pemë për të ndërtuar vendbanimin, që është një pyll i tërë. Qëllimi kryesor i projektit është të kuptojmë se si është zhvilluar bujqësia. Shtresat organike në zonat arkeologjike të ligatinave i ruajnë materialet shumë më mirë, duke ofruar informacione thelbësore mbi atë se si u përhap bujqësia në Evropë. Ne po gjurmojmë një moment kyç të këtij tranzicioni”, thotë ai, ndërsa ekipi i tij vazhdon një gërmim nënujor në liqenin e Ohrit pranë Pogradecit.
Kërkimi financohet nga Bashkimi Evropian në kuadër të projektit EXPLO, që synon të eksplorojë dinamikën dhe shkaqet parahistorike të ndryshimit të përdorimit të tokës në djepin e bujqësisë evropiane.
“Ne e dinim se rajoni kishte potencial të rëndësishëm për kërkime arkeologjike mbi origjinën e bujqësisë. Në aspektin arkeologjik, ky është një projekt madhor, që përfshin katër profesorë, tri shtete, universitetet e Bernës, Oksfordit dhe Selanikut dhe më shumë se 200 njerëz, përfshirë arkeologë, zhytës dhe staf mbështetës teknik. Kërkime si ky kanë nevojë për burime të konsiderueshme – varka, automjete, madje edhe ngritjen e një laboratori që e kemi në Bernë – dhe këto nuk mund të ndodhin pa fonde të mjaftueshme. Projekte të kësaj shkalle janë të mundshme vetëm me grante si këto”, thotë profesori Hafner.
Duke qenë se bregu i liqenit gjatë periudhës së neolitit mendohet se ka qenë në afërsi të rrugës së sotme, arkeologët kanë gërmuar në dy zona në një thellësi prej 3-4 metrash. “Vendi shtrihet në 300 metra gjatësi dhe 200 metra gjerësi, ose rreth 6 hektarë. Sot, një pjesë e zonës është nën ujë, ndërsa një pjesë është në tokë, ndaj po gërmojmë në të dyja zonat”, vëren ai.
Pemët e përdorura për të ndërtuar shtëpitë palafite dhe palisadet- gardhet mbrojtëse- po analizohen tani për të datuar zonën, duke përdorur unazat e trungjeve të atyre pemëve. “Kemi përdorur dy metoda: datimin me karbon dhe dendrokronologjinë – një term që vjen nga fjala “dendro”, që do të thotë pemë në greqishte, ndërsa “kronologji”, studimi i kohës. Duke ekzaminuar unazat e pemëve, mund të përcaktojmë vjetërsinë e zonës. Kemi zbuluar dy palisade në Lin me një diferencë 500-vjeçare mes tyre”, shpjegon profesor Hafner. Ndërsa datimi me radiokarbon ka një saktësi shekullore, dendrokronologjia është më e saktë, pasi përcakton potencialisht vite specifike.
Vendbanime të ngjashme në Zvicër tashmë janë pjesë e listës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, megjithëse janë 2.000 vjet më të reja. Profesor Hafner beson se zona e Linit e ka gjithashtu këtë potencial, por sugjeron që, duke qenë se Liqeni i Ohrit është tashmë një pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, “do të kishte më shumë kuptim që kjo zonë të integrohej në projektin ekzistues për liqenin”.
Adrian Anastasi, anëtar i Institutit Shqiptar të Arkeologjisë, ka punuar prej vitesh në zona nënujore, si në mjediset detare ashtu edhe ato liqenore. Ai vë në dukje se zgjodhën të gërmojnë në këtë zonë ndër gjashtë zona të ngjashme në rajon, pasi ishte e rrezikuar nga gjuetarët e thesareve, por gjetjet e vitit të kaluar i kaluan pritshmëritë.
“Këtë vit, konfirmuam atë që zbuluam vitin e kaluar. Fillimisht menduam se zona ishte 3 hektarë, por tani kemi të dhëna që tregojnë se mbulon 6 hektarë. Po punojmë për një planimetri dhe vizatimin në shkallë dhe synojmë t’u përgjigjemi disa pyetjeve, si p.sh., pse njerëzit zgjodhën të ndërtonin shtëpi në liqen, gjë që është më sfiduese sesa ndërtimi në tokë. Gjithashtu, duam të përcaktojmë nëse planimetritë kanë qenë drejtkëndëshe apo rrethore, dhe si kanë qenë të orientuara në raport me liqenin”, thotë Anastasi.
Gjatë gërmimeve është gjetur qeramikë dhe kocka, ndërsa studentë nga Gjermania, Austria, Franca dhe Shqipëria kanë bashkuar forcat, duke mbledhur një ekip evropian për të ruajtur këto gjetje prehistorike në Evropë.
***
Projekti EXPLO ka marrë fonde nga Këshilli Evropian i Kërkimeve (ERC) në kuadër të programit të Bashkimit Evropian për kërkimin dhe inovacionin “Horizont 2020”. Ai propozon një qasje të re ndërdisiplinore për të hetuar çështjet kyçe në lidhje me ndërveprimin midis mënyrave të mëparshme të jetës njerëzore, përdorimin e tokës dhe mjedisit më të gjerë përmes një kombinimi unik të qasjeve të modelimit matematikor arkeologjik, biologjik dhe dinamik. Zonat arkeologjike në liqenet e Ballkanit jugor (Greqi, Shqipëri dhe Maqedonia e Veriut) ofrojnë një mundësi të shkëlqyer për të hetuar arkivat e pasura të ndryshimeve shoqërore dhe mjedisore në djepin e bujqësisë evropiane.
Sedimentet natyrore të liqeneve dhe vendbanimet prehistorike të zhytura në ujë ofrojnë kushte të jashtëzakonshme ruajtjeje dhe njohuri unike holistike për dinamikën e dikurshme të antroposferës, biosferës dhe gjeosferës. Informacioni në zonë nga gërmimet do të kombinohet me të dhëna paleomjedisore jashtë zonës, nga të njëjtat liqene, për të hetuar strategjitë e dikurshme të përshtatjes me mjedisin, si dhe ndikimet e shoqërive të kaluara mbi mjediset e tyre. Modelet dinamike që integrojnë kontekstet arkeologjike dhe të dhënat paleomjedisore do të krijojnë mundësinë për të hetuar cenueshmërinë, qëndrueshmërinë, momentet kyçe dhe pragjet e ekonomive të lashta agrare, me implikime për sistemet e ardhshme ushqimore në kushtet e një klime që ndryshon me shpejtësi.
Bashkohu me kanalin e NOA WhatsApp për lajmet më të fundit direkt në celularin tënd
