Propozimi i Trump që SHBA-ja të “marrë” Rripin e Gazës refuzohet si nga aleatët ashtu edhe nga kundërshtarët

Propozimi i Presidentit Donald Trump që Shtetet e Bashkuara të “marrin nën pronësi” Rripin e Gazës dhe të zhvendosin përfundimisht banorët e tij palestinezë është refuzuar me shpejtësi të mërkurën, si nga aleatët, ashtu edhe nga kundërshtarët e Amerikës.

Trump e shpalosi idenë gjatë një konference shtypi në Shtëpinë e Bardhë me Kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, i cili buzëqeshi disa herë teksa presidenti Amerikan përshkroi planin për ndërtimin e vendbanimeve të reja për palestinezët jashtë Gazës dhe për marrjen “nën pronësi” të territorit, me qëllim kthimin e tij në “Rivierën e Lindjes së Mesme”.

“SHBA-ja do ta marrë Rripin e Gazës nën kontroll dhe ne do të angazhohemi seriozisht,” deklaroi Trump. “Ne do ta zotërojmë dhe do të përgjigjemi për çmontimin e të gjitha bombave të pashpërthyera dhe armëve të rrezikshme në territor, do ta rrafshojmë atë duke hequr ndërtesat e shkatërruara dhe do të krijojmë një zhvillim ekonomik që do të sigurojë një numër të pakufizuar vendesh pune.”

Komentet u bënë në një kohë kur ndërmjet Izraelit dhe Hamasit ekziston një armëpushim i brishtë, gjatë të cilit grupi militant ka dorëzuar disa pengje në këmbim të lirimit të të burgosurve nga Izraeli.

Refuzimet e aleatëve të SHBA-së Egjipti, Jordania dhe aleatë të tjerë amerikanë në Lindjen e Mesme kanë refuzuar kategorikisht idenë e zhvendosjes së mbi 2 milionë palestinezëve nga Gaza në rajone të tjera. Edhe Arabia Saudite, një aleat i rëndësishëm amerikan në rajon, reagoi shpejt ndaj idesë së Trump për “marrjen nën kontroll” të Rripit të Gazës, përmes një deklarate të ashpër, duke theksuar se mbështetja për një shtet të pavarur palestinez është “e palëkundur”.

“Mbretëria e Arabisë Saudite thekson edhe një herë se e refuzon absolutisht çdo cënim të të drejtave legjitime të popullit palestinez,” thuhej në deklaratë.

“Kjo vlen si për politikat izraelite të vendbanimeve dhe aneksimeve të territoreve palestineze, ashtu edhe për përpjekjet për të zhvendosur palestinezët nga atdheu i tyre.”

Edhe Kryeministri i Australisë, Anthony Albanese, deklaroi se vendi i tij vijon ta mbështesë zgjidhjen “dy shtete për dy popuj” dhe se asgjë nuk ka ndryshuar në këtë qëndrim. “Australia qëndron në të njëjtat parime si më parë,” tha ai, duke shtuar se nuk dëshiron të komentojë çdo deklaratë të Presidentit Amerikan.

Reagime të tjera

Trump ka shkaktuar shqetësim edhe më parë me sugjerimet e tij për blerjen e Groenlandës, aneksimin e Kanadasë dhe marrjen e kontrollit mbi Kanalin e Panamasë. Nuk është e qartë nëse ideja e tij për të marrë nën pronësi Rripin e Gazës është një plan i menduar gjatë apo vetëm një “test” në kuadër të negociatave.

Nga ana e saj, Zelanda e Re theksoi se mbështet prej kohësh zgjidhjen me dy shtete dhe nuk do të komentojë mbi çdo “propozim” të hedhur në opinion.

Reagimi i Hamasit

Grupi Hamas, i cili nisi konfliktin me sulmin e 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit, u shpreh se propozimi i Trump ishte një “recetë për krijimin e kaosit dhe tensioneve në rajon.”

“Në vend që pushtuesi sionist të mbahet përgjegjës për krimin e gjenocidit dhe zhvendosjen masive, po shpërblehet, jo ndëshkohet,” deklaroi grupi në një komunikatë.

Hamas akuzohet se vrau rreth 1200 persona, kryesisht civilë, dhe rrëmbeu rreth 250 pengje gjatë sulmit të 7 tetorit. Nga ana tjetër, sipas autoriteteve shëndetësore lokale, kundërofensiva ajrore dhe tokësore e Izraelit ka vrarë mbi 47 mijë palestinezë, më shumë se gjysma e të cilëve gra dhe fëmijë, shifër që nuk përcakton se sa prej tyre ishin luftëtarë. Lufta ka shkatërruar pjesë të mëdha të disa qyteteve dhe ka zhvendosur rreth 90% të popullsisë së Rripit të Gazës prej 2.3 milionë banorësh.

Reagimet brenda SHBA-së

Në SHBA, politikanë të opozitës e kanë hedhur poshtë idenë e Trump, me Senatorin Demokrat Chris Coons që i quajti komentet e tij “fyerje, çmenduri, të rrezikshme dhe të pamenduara.” Ai theksoi se propozimi rrezikon reputacionin e SHBA-së si një partner i besueshëm.

Deputetja demokrate Rashida Tlaib, me origjinë palestineze, deklaroi se plani i Trump për të zhvendosur të gjithë popullsinë e Gazës është “thirrje e hapur për spastrime etnike.” /noa.al me të dhëna nga AP