Nëse jetoni me një mace, me siguri telefoni juaj është plot me foto ku ajo fle në pozicione të ndryshme dhe shpesh shumë të lezetshme. Koha që macet kalojnë duke fjetur është vërtet mbresëlënëse dhe shpesh ngjall kureshtje.

Një njeri mesatar fle rreth 8 orë në ditë. Një mace, përkundrazi, mund të flejë 12, 14 apo edhe 16 orë në ditë. Kotelet e vogla dhe macet e moshuara mund të arrijnë madje deri në 20 orë gjumë brenda 24 orëve.

Duke pasur parasysh se macet kalojnë pothuajse dy të tretat e jetës në gjumë, lind natyrshëm pyetja: pse flenë kaq shumë? A është dembelizëm apo ka arsye biologjike dhe shkencore?

Instinkti i gjuetarit është ende i gjallë

Edhe pse sot macet jetojnë në shtëpi, ushqehen rregullisht dhe flenë rehat në divane, biologjia e tyre nuk ka ndryshuar. Ato janë, në thelb, grabitqare. Në natyrë, gjuetia kërkon shpërthime të shkurtra energjie: vrap, kërcim, përqendrim maksimal. Këto veprime lodhin shpejt trupin, ndaj pushimi është i domosdoshëm për të rifituar energjinë.

Evolucioni i ka bërë macet shumë efikase në kursimin e energjisë. Kur nuk ka nevojë për veprim, strategjia më e mirë është qetësia dhe gjumi. Ky mekanizëm mbijetesë ekziston edhe tek macet shtëpiake. Edhe pse nuk kanë nevojë të gjuajnë për ushqim, truri i tyre funksionon sikur duhet të jenë gjithmonë gati për veprim. Gjumi shërben si një formë “rimbushjeje” për këtë trup të ndërtuar për aktivitet intensiv, por të shkurtër.

Macet flenë shpesh, por jo gjithmonë thellë

Shumë njerëz mendojnë se macet flenë thellë gjatë gjithë ditës, por kjo nuk është e vërtetë. Rreth 70% e gjumit të tyre është i lehtë. Në këtë gjendje, macja ka sytë gjysmë të mbyllur, dëgjon tingujt përreth dhe mund të zgjohet menjëherë nëse diçka e tërheq vëmendjen.

Kjo shpjegon pse një mace që duket në gjumë, mund të reagojë menjëherë sapo dëgjon një zhurmë apo hapjen e një pakete ushqimi. Ky gjumë i lehtë është një mekanizëm mbrojtës që i lejon të reagojnë shpejt ndaj rrezikut apo një mundësie për ushqim.

Vetëm rreth 30% e kohës i përket gjumit të thellë. Në këtë fazë, mund të vëreni lëvizje të mustaqeve apo putrave, shenjë që macja po ëndërron. Pikërisht në këtë periudhë trupi çlodhet plotësisht dhe përforcohet sistemi imunitar.

Mosha ndikon drejtpërdrejt në orët e gjumit

Nevoja për gjumë ndryshon sipas moshës së maces. Kotelet nga 0 deri në 6 muaj mund të flenë deri në 20 orë në ditë, sepse trupi dhe sistemi nervor janë në zhvillim të vazhdueshëm.

Macet e rritura zakonisht flenë 12–16 orë në ditë dhe kanë një ritëm më të qëndrueshëm. Ndërsa macet e moshuara, për shkak të lodhjes më të shpejtë dhe ndryshimeve trupore, priren të flenë më shumë dhe zgjedhin vende të ngrohta e të qeta për pushim.

Roli i mjedisit dhe rutinës

Në shtëpi, macet nuk kanë të njëjtin nivel stimulimi si në natyrë. Nuk kanë nevojë të gjuajnë, të mbrohen apo të eksplorojnë vazhdimisht. Kur mjedisi nuk ofron shumë stimuj fizikë ose mendorë, gjumi bëhet mënyra më natyrale për të kaluar kohën.

Kjo nuk do të thotë se macja është e mërzitur apo e pakënaqur. Thjesht, biologjia e saj nuk kërkon aktivitet të vazhdueshëm.

Faktorët mjedisorë luajnë gjithashtu rol të rëndësishëm. Ditët me të ftohtë, shi apo dritë të ulët i bëjnë macet të flenë më shumë. Ndërsa ditët me diell i nxisin të jenë më aktive, sidomos nëse kanë akses pranë dritareve ose jashtë.

Zhurmat, prania e kafshëve të tjera, aktiviteti njerëzor dhe ndjenja e sigurisë ndikojnë drejtpërdrejt. Një mace që ndihet e sigurt fle më qetë dhe më gjatë. Një mace që ndihet e kërcënuar, do të flejë lehtë dhe gjithmonë në gatishmëri.

Kur gjumi i tepërt mund të jetë shenjë problemi

Edhe pse gjumi i gjatë është normal, një rritje e papritur e tij mund të sinjalizojë probleme shëndetësore, dhimbje, lëndime ose gjendje emocionale si stresi apo trishtimi. Nëse një mace aktive fillon papritur të flejë shumë, të duket e plogësht dhe pa interes për gjërat e zakonshme, është e këshillueshme konsultimi me një veteriner.

Përfundim: pse flenë kaq shumë macet?

Macet flenë shumë sepse kështu funksionon trupi dhe instinkti i tyre. Gjumi u shërben për të kursyer energji, për të ruajtur shëndetin dhe për të qenë gjithmonë gati për veprim. Edhe nëse ky “veprim” përfshin vetëm ecjen deri në kuzhinë për të kontrolluar tasin e ushqimit. /noa.al