Zvicra po përgatitet të marrë një vendim të rëndësishëm lidhur me të ardhmen demografike të vendit. Një propozim i ri synon të vendosë një kufi maksimal për numrin e banorëve dhe, nëse ky kufi tejkalohet, do të aktivizohen masa të forta që mund të çojnë deri në mbylljen e kufijve për emigrantët dhe azilkërkuesit.

Migracioni në qendër të debatit politik

Prej vitesh, çështja e migracionit renditet ndër temat kryesore në agjendën e vendeve europiane, dhe Zvicra nuk bën përjashtim. Menaxhimi joefektiv i flukseve migratore nga shtetet e Bashkimit Europian dhe nga vendet e tjera të kontinentit ka krijuar pakënaqësi të gjera në opinionin publik, gjë që është reflektuar edhe politikisht.

Rritja e mbështetjes për partitë e djathta dhe ekstremit të djathtë ka ushtruar presion mbi qeveritë europiane për të ashpërsuar politikat e migracionit. Në këtë kontekst, Zvicra po shkon edhe më tej, duke propozuar një kufi të drejtpërdrejtë për popullsinë totale të vendit.

Çfarë parashikon propozimi?

Nëse popullsia e Zvicrës kalon nga rreth 9 milionë banorë aktualisht në mbi 10 milionë, do të ndalohen hyrjet e reja në vend, pa bërë dallim mes refugjatëve, punëtorëve të kualifikuar apo drejtuesve të lartë me paga të larta.

Sipas sistemit të demokracisë direkte që karakterizon Zvicrën, qytetarët pritet të votojnë për këtë propozim vitin e ardhshëm përmes një referendumi kombëtar.

Çfarë tregojnë sondazhet?

Anketat e fundit sugjerojnë se ekziston një mundësi reale që propozimi të miratohet. Megjithatë, sipas analizave të Bloomberg, ekziston rreziku që vendi të përballet me mungesë serioze të fuqisë punëtore të kualifikuar, gjë që do të dëmtonte konkurrueshmërinë ekonomike të Zvicrës.

Rezultati i votimit pritet të tregojë se deri ku janë të gatshëm qytetarët zviceranë të shkojnë për të ruajtur standardet e jetesës dhe identitetin e tyre kombëtar.

—

Pse lindi ideja për kufizimin e popullsisë?

Ekonomia e fortë zvicerane ka tërhequr prej dekadash një numër të madh punëtorësh të huaj. Në vend operojnë korporata globale si UBS, Nestlé dhe Novartis, ndërsa kompani të mëdha ndërkombëtare si Google dhe IBM kanë investuar ndjeshëm për shkak të taksave relativisht të ulëta, stabilitetit dhe fuqisë punëtore të kualifikuar.

Zvicra renditet sot ndër vendet me prodhimin për frymë më të lartë në botë. Megjithatë, rritja e vazhdueshme e popullsisë gjatë afro 50 viteve të fundit ka sjellë pasoja konkrete për banorët vendas.

Shumë qytetarë ankohen për:

qira jashtëzakonisht të larta,

trafik të rënduar,

mbingarkesë të transportit publik,

rënie të cilësisë së jetesës.

Partia Popullore Zvicerane (SVP), e cila mori 28% të votave në zgjedhjet e fundit, e ka promovuar fuqishëm këtë iniciativë, duke e paraqitur shtetësinë zvicerane si privilegj dhe jo si të drejtë automatike. Sipas saj, kufizimi i popullsisë është i nevojshëm për mbrojtjen e mënyrës zvicerane të jetesës dhe të mjedisit.

Sa shpejt po rritet popullsia e Zvicrës?

Gjatë dekadës së fundit, popullsia e vendit është rritur me rreth 10%, një ritëm shumë më i lartë se mesatarja e Bashkimit Europian, ku rritja ka qenë nën 2%.

Migracioni përbën faktor dominues të kësaj rritjeje. Shtesa natyrore (lindjet minus vdekjet) përfaqëson vetëm rreth 10% të rritjes totale të popullsisë.

Në vitin 2023, rritja u përshpejtua ndjeshëm për shkak të përfshirjes së refugjatëve nga Ukraina në statistikat zyrtare. Në shumicën e viteve, emigrantët kanë ardhur kryesisht nga vendet e BE-së ose nga shtete me të cilat Zvicra ka marrëveshje të veçanta.

A ka gjasa të miratohet iniciativa?

Edhe pse qeveria zvicerane është kundër këtij propozimi, sondazhet tregojnë një mbështetje të konsiderueshme. Një anketë e publikuar në dhjetor tregoi se 48% e votuesve janë pro ose të prirur ta mbështesin nismën, 41% janë kundër, ndërsa 11% janë ende të pavendosur.

Historikisht, mbështetja për iniciativa të tilla tenton të bjerë sa më afër datës së votimit, por fakti që niveli i përkrahjes mbetet konstant prej muajsh tregon një bazë të qëndrueshme mbështetëse.

Çfarë masash do të zbatohen nëse vendoset kufiri?

Plani parashikon disa faza:

Nëse popullsia kalon 9.5 milionë banorë, do të kufizohen azilkërkuesit dhe ribashkimi familjar.

Personat me qëndrim të përkohshëm nuk do të kenë më të drejtë për leje qëndrimi të përhershme, shtetësi apo të drejta të tjera rezidence.

Nëse popullsia tejkalon 10 milionë dhe nuk ulet brenda dy vitesh, Zvicra do të dalë nga marrëveshja e lëvizjes së lirë me Bashkimin Europian.

Kjo do të rrezikonte statusin e rreth 1.5 milion qytetarëve të BE-së që jetojnë aktualisht në Zvicër dhe do të vinte në pikëpyetje qasjen e vendit në tregun e përbashkët europian.

Reagimi i biznesit dhe pasojat ekonomike

Shoqatat ekonomike kanë shprehur shqetësim serioz. Economiesuisse paralajmëron se deri në vitin 2040 Zvicra mund të përballet me mungesë prej rreth 430 mijë punëtorësh, mungesë që nuk mund të mbulohet pa migracion.

Sektori industrial dhe eksportues thekson se punëtorët e kualifikuar nga BE janë jetikë për funksionimin e ekonomisë. Megjithatë, disa figura të njohura të biznesit dhe politikës mbështesin iniciativën.

Nuk ka ende vlerësime zyrtare për ndikimin ekonomik, por pritet ngadalësim i rritjes, plakje më e shpejtë e popullsisë dhe rrezik për marrëdhëniet tregtare me BE-në, e cila përthith mbi 40% të eksporteve zvicerane.

Mbështetësit argumentojnë se këto pasoja do të kompensohen nga ulja e qirave, kostove të infrastrukturës dhe shpenzimeve për shërbimet sociale. /noa.al