Ukraina mund të anëtarësohet në BE deri në vitin 2027 sipas një plani paqeje në draft. Diplomacia “dinake” e Kievit mund ta detyrojë bllokun të rishkruajë procedurat e anëtarësimit

Nga Joe Barnes, Kieran Kelly – The Telegraph 

Ukraina mund të përshpejtojë anëtarësimin në Bashkimin Europian deri në vitin 2027, sipas një plani paqeje që pritet të diskutohet me Shtetet e Bashkuara.

Kjo lëvizje është cilësuar si një përpjekje “dinake” e Kievit për të ringjallur negociatat e bllokuara për anëtarësim, duke e detyruar BE-në të rishkruajë procedurat e saj të pranimit.

Perspektiva e anëtarësimit të Ukrainës në BE ka qenë e përfshirë në çdo version të propozimit të mbështetur nga SHBA për t’i dhënë fund luftës, që nga rrjedhja e planit kontrovers me 28 pika në fund të muajit të kaluar.

Versioni më i fundit parashikon që Ukraina të anëtarësohet në BE më 1 janar 2027, ose rreth 12 muaj pas çdo armëpushimi.

“Nuk mund t’ua mohosh aftësitë dinake negociuese Kievit këto kohë”, tha një burim diplomatik për The Telegraph.

Përmbyllja e një marrëveshjeje paqeje që përfshin një afat kohor për anëtarësimin do ta fuste praktikisht Ukrainën në BE.

Edhe zyrtarët më skeptikë në Bruksel do ta kishin të vështirë të bllokonin një rrugë të përshpejtuar, nga frika se do të prishnin negociatat më të gjera të paqes.

Mbështetja e SHBA-së për këtë skemë do t’i jepte Viktor Orbanit, kryeministrit të Hungarisë dhe aleat i Donald Trumpit, mbulim politik për të hequr dorë në heshtje nga kundërshtimi i tij ndaj anëtarësimit të Ukrainës në BE.

Të enjten, Volodymyr Zelensky deklaroi se negociatorët e tij kishin “formësuar qasjen tonë ndaj disa pikave në përputhje me faktin se Ukraina në të ardhmen do të jetë anëtare e Bashkimit Europian”.

Ai shtoi: “Çështja e anëtarësimit të ardhshëm të Ukrainës në BE varet kryesisht nga europianët – dhe nga amerikanët gjithashtu, në fakt.

“Sepse nëse biem dakord për një marrëveshje që përcakton se kur Ukraina bëhet anëtare e BE-së, amerikanët, si palë në këtë marrëveshje, do të bëjnë gjithçka që rruga jonë europiane të mos bllokohet nga të tjerët në Europë mbi të cilët ata kanë ndikim.”

Anëtarësimi në BE konsiderohet një proces i bazuar në meritë, me 36 hapa që duhen përmbushur përpara se procesi të finalizohet.

Burimi diplomatik tha se hapja e derës në këtë mënyrë për Ukrainën mund të çojë në një zgjerim “big bang”.

“Nuk mund të pranosh Ukrainën pa vendet e tjera kandidate”, shtoi ai.

Aktualisht janë edhe tetë vende të tjera kandidate, përfshirë Turqinë, Shqipërinë dhe Moldavinë, negociatat e të cilave për anëtarësim janë në faza të ndryshme.

Një strategji që po shtyhet në Bruksel është krijimi i një niveli të dytë të anëtarësimit në BE, që do ta bënte më të lehtë hyrjen e shteteve, ndërsa do të ruhej një proces përpara se ato të përfitonin avantazhet kryesore.

“Do të ishe anëtar i klubit, por për të pasur akses në tregun e përbashkët, euron dhe zonën Shengen, do të duhej të ndërmerrje hapa të tjerë”, tha një burim.

Çështja e anëtarësimit pritet të ngrihet në bisedimet që do të mbahen të shtunën në Paris mes zyrtarëve ukrainas, europianë dhe amerikanë.

Gjithashtu, janë përmendur diskutime mbi çështje të tjera të ndjeshme, si koncesionet territoriale ndaj Moskës.

Vonë të enjten, Donald Trump sugjeroi se ishte “shumë afër” një marrëveshjeje si me Rusinë ashtu edhe me Ukrainën.

Negociatorët e presidentit amerikan, Steve Witkoff dhe Jared Kushner, po ushtrojnë presion të fortë mbi palën ukrainase që të dorëzojë rajonet lindore të Donbasit, Donetsk dhe Luhansk, si çmim për paqen.

Të premten, u ngritën gjithashtu pikëpyetje nëse Uashingtoni kishte përdorur FBI-në për të dobësuar pozicionin negociues të Kievit, duke i ofruar amnisti nga akuzat për korrupsion negociatorit kryesor Rustem Umerov.

U zbulua se Umerov, këshilltari i sigurisë kombëtare të Ukrainës, kishte zhvilluar takime tejet të pazakonta me drejtorin e FBI-së Kash Patel dhe zëvendësin e tij Dan Bongino gjatë një vizite të fundit në SHBA, raportoi Washington Post.

Në Ukrainë, Umerov u mor në pyetje nga hetuesit në kuadër të një hetimi për një skandal të dyshuar korrupsioni prej 75 milionë paundësh në sektorin shtetëror të energjisë.

Nuk ka asnjë sugjerim se Umerov është i përfshirë në ryshfetet dhe përfitimet e paligjshme të dyshuara.

Skandali çoi në dorëheqjen e Andriy Yermak, ish-shefit të kabinetit të Zelenskyt, të cilin shumë e konsideronin njeriun e dytë më të fuqishëm në Ukrainë, pasi shtëpia e tij u kontrollua. Ai i mohon akuzat.

Në frontin e luftës, forcat ukrainase kanë rimarrë pjesë të qytetit verilindor Kupiansk dhe disa fshatra përreth, në një operacion që ka rrethuar trupat ruse, sipas një komandanti ushtarak ukrainas.

Moska kishte kaluar pjesën më të madhe të nëntorit duke pretenduar se kishte marrë kontrollin e plotë të qytetit, madje Vladimir Putin u kishte ofruar gazetarëve akses, por Ukraina kishte mohuar vazhdimisht se qyteti kishte rënë.

“Sot, mund të themi se rusët në qytet janë plotësisht të izoluar. Për një kohë të gjatë nuk e kuptonin çfarë po ndodhte. Tani e dinë se janë të rrethuar”, tha Ihor Obolienskyi, komandant i Korpusit Khartiia të Gardës Kombëtare.

Në një shfaqje force, Zelensky vizitoi trupat pranë qytetit.

“Shumë rusë folën për Kupianskun – ne e shohim realitetin. Unë isha këtu, i përgëzova djemtë. Faleminderit çdo njësie, çdo luftëtari këtu, çdo njeriu që po shkatërron pushtuesin”, tha ai.

Projekti ukrainas i hartëzimit të fushëbetejës “Deep State” tregon se të paktën tre fshatra në veri dhe perëndim të Kupianskut janë nën kontrollin e Ukrainës. Distriktet veriore të qytetit shfaqen gjithashtu nën kontroll ukrainas, ndërsa harta sugjeron se trupat ruse janë të rrethuara në qendrën e qytetit.

Rimarrja përbën një shtysë të rëndësishme morale për trupat ukrainase, pasi lideri rus kishte pretenduar se Pokrovsku, në rajonin lindor të Donetskut, kishte rënë nën kontrollin rus.

Kievi këmbëngul se luftimet vazhdojnë në veri të qytetit. Analistët besojnë se Putini shpall fitore të parakohshme për të krijuar një imazh force dhe për të fituar avantazh në negociatat e paqes të ndërmjetësuara nga SHBA.

Rimarrja e pjesëve të Kupianskut i jep Zelenskyt dhe negociatorëve të tij argumente kundër narrativës se humbja e Ukrainës është e pashmangshme.

Në Downing Street të premten, Sir Keir Starmer priti kryeministrin belg Bart De Wever për bisedime mbi një plan prej 185 miliardë paundësh për të përdorur asetet e ngrira ruse për të financuar Ukrainën.

Belgjika, ku janë ngrirë 158 miliardë paund, po e bllokon aktualisht skemën e BE-së nga frika se mund të mbetet e vetme nëse Moska padit për sekuestrimin e aseteve.

Banka Qendrore e Rusisë nisi të premten një padi ligjore kundër Euroclear, një shtëpi kliringu me bazë në Belgjikë, për refuzimin e lirimit të aseteve të mbajtura që nga fillimi i pushtimit të plotë.

Padia në Moskë mund të rrezikojë përpjekjet e brishta të BE-së për të qetësuar shqetësimet e Belgjikës përpara samitit të liderëve europianë në Bruksel javën e ardhshme, ku do të vendoset nëse asetet do të përdoren për të garantuar ndihmë financiare për Ukrainën.

Sipas burimeve të njohura me diskutimet mes Sir Keir dhe De Wever, kryeministri britanik kërkoi të lehtësonte shqetësimet duke thënë se Britania do të ndiqte çdo vendim të BE-së për përdorimin e aseteve ruse të ngrira dhe se Belgjika nuk do të ishte e vetme përballë çdo hakmarrjeje ruse.

Foto: AFP