GREQI – 12 dhjetor 2025

Autoritetet shëndetësore greke janë vënë në alarm pas zbulimit tronditës se një dhurues danez sperme lidhet drejtpërdrejt me dhjetëra raste kanceri tek fëmijë të lindur përmes fekondimit artificial. Zbulimi ka hapur një skandal të gjerë europian, ndërsa numri i fëmijëve të prekur po rritet nga dita në ditë.

Sipas të dhënave zyrtare, nga materiali gjenetik i këtij dhuruesi në Greqi kanë lindur 18 fëmijë – disa prej tyre brenda të njëjtës familje – duke tejkaluar kufirin e lejuar nga ligji. Një prej tyre, një fëmijë i moshës 5–10 vjeç, ka humbur jetën pak kohë më parë nga kanceri, ndërsa një tjetër fëmijë i së njëjtës familje është diagnostikuar me të njëjtën sëmundje dhe po trajtohet aktualisht në kushte tepër të vështira.

Analizat e specializuara zbuluan një mutacion shumë të rrallë në gjenin TP53, i njohur për rrezik të lartë të zhvillimit të formave agresive të kancerit që në moshë të vogël. Mutacioni nuk ishte kapur gjatë kontrolleve fillestare të dhuruesit, pasi ai rezulton i pranishëm vetëm në një pjesë të spermatozoideve të tij.

Skandali nuk kufizohet vetëm në Greqi. Në të gjithë Europën, i njëjti dhurues danez ka sjellë në jetë të paktën 197 fëmijë në 14 vende të ndryshme përmes dhjetëra klinikave të fertilitetit. Deri tani, 77 fëmijë janë testuar dhe 25 prej tyre janë konfirmuar si mbartës të mutacionit të rrezikshëm, ndërsa disa kanë humbur jetën në moshë shumë të hershme.

Ekspertët e quajnë këtë situatë si një dështim të rëndë të sistemit europian të mbikëqyrjes së fertilitetit: mungesë koordinimi mes vendeve, ligje të ndryshme mbi kufijtë e dhurimeve dhe një industri tepër fitimprurëse, por me kontroll minimal. Rasti ka hapur një debat të ashpër në nivel të BE-së mbi nevojën për një mekanizëm të unifikuar sigurie, në mënyrë që shëndeti i fëmijëve dhe familjeve të mos lihet në dorë të një tregu të pakontrolluar.