BRUKSEL – Vetëm një pakicë e vogël e vendeve të Bashkimit Europian po ecin me ritmin e duhur drejt objektivave të riciklimit për vitin 2025, ndërsa pjesa tjetër përballet me sfida serioze që lidhen me menaxhimin e mbetjeve, mungesën e financimeve dhe dobësitë në zbatim. Në raportin e ri të publikuar nga Gjykata Europiane e Audituesve, theksohet se industria e riciklimit mbetet e brishtë dhe larg standardeve që kërkon ligji i BE-së.

Sipas audituesve, Austria, Belgjika, Çekia, Danimarka, Gjermania, Italia, Luksemburgu, Holanda dhe Sllovenia janë të vetmet shtete që pritet të përmbushin objektivin për reduktimin me 55% të mbetjeve bashkiake dhe objektivin 65% për ambalazhet deri në vitin 2025. Këto vende kryesojnë renditjen e performancës në riciklim, duke treguar progres të qëndrueshëm në proceset e tyre.

Por në nivel europian, situata mbetet problematike. Raporti vëren se monitorimi dhe zbatimi i politikave për mbetjet vijojnë të jenë të dobëta, pavarësisht se rregullat janë në fuqi prej pesë dekadash. Mbetjet bashkiake që vijnë nga familjet, zyrat dhe bizneset e vogla përbëjnë ende 27% të totalit të mbetjeve në BE, ndërsa shumë vende vazhdojnë të përdorin vendgrumbullimet ose djegien si zgjidhje kryesore.

Audituesit theksuan gjithashtu se shumë projekte të bashkëfinancuara nga BE-ja në Greqi, Poloni, Portugali dhe Rumani kanë pasur vonesa të gjata, tejkalime kostosh dhe mungesë progresi të dukshëm drejt një sistemi funksional të menaxhimit të mbetjeve.

Financimet e pamjaftueshme, vështirësitë në zbatimin e skemave të kthimit të depozitave dhe tarifat e ulëta për vendgrumbullimet mbeten pengesat kryesore. Sipas të dhënave të ECA, bio-mbetjet – përfshirë mbeturinat e kopshteve, parqeve dhe materialet organike – përbënin rreth 55% të totalit të mbetjeve bashkiake në vitin 2022, ndërsa plastika përbënte 10% dhe druri 8%.

**Kriza e riciklimit të plastikës**

Industria europiane e riciklimit të plastikës përballet me vështirësi të theksuara të shkaktuara nga rritja e kostove të energjisë dhe konkurrenca e materialeve të paverifikuara të importuara me çmime t