Kur një aventurë pasionante me një burrë të martuar shndërrohet në një lidhje të qëndrueshme, të gjithë na paralajmërojnë se mund të përfundojë njësoj si historia e mëparshme.

Një çift mik, shumë i dashur, bashkëshort shembullor: i përkëdhelshëm, i kujdesshëm, sipas të gjithëve i përsosur. Pas njëzet vjetësh martese, papritur mësojmë se po divorcohen. Shok. Askush nuk e priste. Me kalimin e kohës, nisën të vinin informacione. Kishte pasur një lidhje jashtëmartesore. Me gruan e një shoku të fëmijërisë. U dashurua me të që në momentin e parë që e pa. U lidhën disa vite më vonë dhe jetonin një jetë të dyfishtë që nga koha kur ajo ishte shtatzënë. U ndanë njëkohësisht, që ai të mund të transferohej për të jetuar me të dhe me fëmijët e saj.

Shok i shumëfishtë – por kjo nuk ishte asgjë. Gjashtë muaj më vonë, ai takon një ish-shoqe klase nga shkolla dhe vendos se ajo është dashuria e jetës së tij. Partnerja e tij, ajo që kishte përmbysur gjithçka për të qenë me të, shembet plotësisht.

Vazhdimin nuk e di, dhe preferoj të mos e mësoj, sepse kam frikë se do të ketë edhe më shumë dhimbje. E vërteta është se çdo histori pasioni të ndaluar rrezikon të marrë një kthesë të keqe. Edhe nëse njeriu që mban në krahë është dashnori më mahnitës në botë, gjithmonë do të mendosh se një ditë mund të gjendesh ti në vendin e gruas së tij dhe ta dëgjosh të të tregojë histori përrallash se ku ishte dhe çfarë bënte.

Sigurisht, jo të gjithë të pabesët janë të mallkuar. Princi Charles e sëmuri Dianën mendërisht dhe fizikisht, dhe e gjithë bota e ngushëllonte sepse ai mbante hapur një lidhje me Camillën. Megjithatë, që nga momenti kur Camilla u bë partnerja e tij zyrtare dhe më pas, në vitin 2005, bashkëshortja e tij, nuk u dëgjua më asgjë për jetën e tij sentimentale dhe “përbindëshi” (sipas së ndjerës Lady Di) u kthye në një qengj. Pra, çfarë vlen për tradhtarët? A mund të ëndërrojë dikush të ardhmen me ta apo është vetëshkatërruese t’i besosh një njeriu që dihet se ka qenë i pabesë?

Ekziston edhe një veçori tjetër në marrëdhëniet e fshehta që e bën këtë pyetje edhe më të mprehtë. Çdo histori dashurie ka nevojë për perspektivë, për shpresën se një ditë do të zgjohemi bashkë, do të pimë kafe bashkë, do të udhëtojmë, do të qeshim. Por kur dikush luan në dy fronte, kjo nevojë bëhet urgjente. Për dashnorin që e sheh fshehurazi, me një mijë justifikime dhe gënjeshtra, dhe që në mesnatë duhet të ndaheni për t’u kthyer secili në shtëpinë e vet, iluzioni i një të ardhmeje të përbashkët i jep marrëdhënies oksigjen për të mbijetuar. Gjithçka që çifti nuk mund ta shijojë në të tashmen, e shtyn në një të ardhme hipotetike, ku lidhja e ndaluar do të bëhet e ligjshme. Por në praktikë, një zhvillim i tillë nuk duket aq premtues. Sepse sa e pjekur është të besosh një partner që tashmë ka provuar, të paktën një herë, se ka qenë i pabesë – madje me ty? Dhe, me të njëjtën logjikë, si do të mund të të besojë ai ty, kur edhe ti ke treguar po aq mungesë besueshmërie sa ai?

“Njëherë i pabesë, përgjithmonë i pabesë”, thotë shprehja amerikane. Por nëse e pranojmë këtë, humbet gjithë magjia e pasionit të fshehtë. Sepse kjo do të thotë se është thjesht edhe një aventurë tjetër, që nuk do të ndryshojë jetën e askujt, një tjetër lidhje mes njerëzish që thjesht përsërisin të njëjtën sjellje. Nuk është, pra, ajo ndjenja tronditëse, flaka që të përmbys qenien. Atëherë nuk ia vlen as të thuash kaq shumë gënjeshtra për ta parë – më mirë të rrish në shtëpi e të shikosh Netflix.

“Dëgjo zemrën tënde”, thotë kënga

Nëse i shpjegojmë marrëdhëniet e ndaluara si një tipar karakteri, atëherë i heqim atyre emocionin. I ndajmë njerëzit në ata që tradhtojnë dhe ata që janë monogamë. Të parët sigurisht që do ta bëjnë sërish, ndaj nuk ka arsye t’u besojmë ndonjëherë. Por kështu rrafshojmë një shprehje spontane dhe rebele të natyrës njerëzore. Askush nuk tradhton nga interesi apo për arsye strikte logjike – të paktën ky nuk është rregulli. E bën për një sërë arsyesh serioze që lidhen ose me vetë personin, ose me marrëdhënien, ose me të dyja.

“Kur dikush është i pabesë, diagnoza është e qartë: ose ka problem marrëdhënia, ose vetë personi”, thotë psikologia e njohur Esther Perel. “Logjika thotë se nëse i ke të gjitha në shtëpi, nuk ka arsye të shikosh jashtë. Në praktikë, gjërat janë shumë më të ndërlikuara. Edhe nëse supozojmë se ekziston një martesë e përsosur që na mbron nga tundimi i tradhtisë, përsëri mund të tradhtojmë. Shumica e atyre që e përjetojnë këtë nuk janë maniakë të seksit, por njerëz të zakonshëm me bindje monogamike, që ndodhen në konflikt mes vlerave dhe dëshirës së tyre. Mund të kenë qenë besnikë për dekada, por një ditë kalojnë vijën ndarëse, duke rrezikuar të humbasin gjithçka. Tradhtia është një akt tradhtie ndaj partnerit zyrtar, por është edhe shprehje e një dëshire dhe humbjeje. Në thelbin e një lidhjeje të tillë zakonisht qëndron lufta për lidhje emocionale, për përvoja të reja, liri, autonomi, tension seksual. Dëshira për të rilidhur pjesë të harruara të vetes nga e kaluara ose për t’u ndjerë sërish gjallë pas një humbjeje apo zhgënjimi.”

Në thelb të tradhtisë qëndron vendimi për të bërë atë që dikush dëshiron vërtet, dhe jo atë që presin të tjerët, familja apo shoqëria. “Ata i dorëzohen diçkaje që e duan vetëm ata. Paradoksi është se, ndërsa gënjejnë bashkëshortin, mund të gjenden për herë të parë në atë pozicion të veçantë ku nuk gënjejnë veten”, thotë Perel. Nga ky këndvështrim, kur dikush zgjedh të dëgjojë zemrën e tij, është më i sinqertë me veten sesa në momentet kur e fut sjelljen e tij në korniza dhe rregulla.

Nëse vendosim t’i besojmë të njëjtit njeri në një bashkëjetesë afatgjatë, tashmë të ligjshme, duhet të dimë se ai është në kontakt me dëshirat e tij, dëgjon ndjenjat e veta dhe nuk e tradhton veten. Nëse, pra, do të ndiejë se komunikimi nuk është më ai që i nevojitet, rruga e tij mund të ndryshojë drejtim. Por e njëjta gjë mund të na ndodhë edhe neve.

Kur realiteti i çiftit bëhet i lodhshëm, kur partnerët nuk kanë më dëshirë të investojnë në marrëdhënien e tyre dhe ta ujitin si një lule të vogël, atëherë reagimi i dikujt që ka qenë dikur i pabesë mund të jetë sërish shikimi nga jashtë. Por kjo mund t’i ndodhë çdo çifti që ndalon së kushtuari kohë dhe energji jetës së përbashkët, pavarësisht sa i ndershëm ka qenë më parë. Nëse, nga ana tjetër, flasim për një person që mbart brenda vetes mungesa dhe trauma që e bëjnë të ndihet vazhdimisht i pakënaqur, atëherë problemi është më i thellë sesa paqëndrueshmëria e tij emocionale. Herët a vonë, në marrëdhënie do të shfaqen sjellje që burojnë nga egoja e plagosur dhe shprehen në fusha të ndryshme: xhelozi e tepruar, zhvlerësim i sukseseve të partneres, indiferencë ose krijim problemesh nga hiçi. Nëse mendojmë sa “përbindësha” mund të lindin brenda një martese, tradhtia nuk është më i rëndi. “Tradhtia e besimit mes bashkëshortëve ka shumë emra: nënvlerësim, përçmim, neglizhencë, dhunë. Tradhtia erotike është vetëm një nga mënyrat për ta lënduar partnerin.”

A do ta refuzonim, pra, një partner sepse fillimisht ishim dashnorja e fshehtë e tij? Kjo mund të jetë më vetëshkatërruese sesa ta mbajmë. Sepse është sikur të hedhim në kosh mundësinë për të jetuar një dashuri të madhe, nga ato që na mbushin me ndjenja dhe përvoja. Nga ana tjetër, cilindo burrë që të zgjedhë dikush, kurrë nuk e di çfarë do t’i zbardhë e nesërmja. Pas asaj që i ndodhi mikeshës sime me “bashkëshortin ideal”, gjithçka është e mundur.

Marrë nga Marie Claire, përktheu noa.al