16 Nëntor 2025, 07:32

Një zbulim tronditës në portin e Callao-s, Peru, ka rikthyer në vëmendje fuqinë në rritje të rrjeteve të trafikut të drogës, të cilat po evoluojnë me shpejtësi dhe po i paraprijnë pothuajse çdo teknike kontrolli. Rreth nëntë tonë kokainë u gjetën të përziera dhe kimikisht të modifikuara brenda tasave me pure frutash, pa dhënë asnjë reagim nga testet standarde kimike – një taktikë që konfirmon se narko-industria po investon në metoda gjithnjë e më të sofistikuara për të shmangur zbulimin.

Autoritetet nga Peruja, Kolumbia, Belgjika dhe vendet e tjera pranojnë se neutralizados – drogat e maskuara kimikisht – janë një sfidë e re dhe gjithnjë e më e zakonshme. Në portin e Kartagjenës në Kolumbi, kokaina është zbuluar e përzier me plastikë të ricikluar, me kafe të bluar apo e fshehur brenda arrave të kokosit të hapura me mjeshtëri. Metodat e reja janë aq të avancuara sa shpesh i shpëtojnë edhe skanerëve modernë me rreze X.

Ekspertët paralajmërojnë se trafiku global i kokainës ka hyrë në një epokë të re, ku prodhimi, transporti dhe shpërndarja janë shpërndarë në një sistem të ngjashëm me një rrjet nënkontraktorësh. Organizatat kriminale nuk funksionojnë më me strukturat tradicionale hierarkike, por me role të specializuara, nga kimistët dhe zhytësit profesionistë, deri te ekipet e pastrimit të parave dhe transportuesit ndërkufitarë.

Prodhimi i kokainës është rritur ndjeshëm në Amerikën Latine, ndërsa konsumi global është në nivelet më të larta të 50 viteve të fundit. Europa kryeson tregun, ndërsa Australia dhe pjesë të Azisë ofrojnë çmime rekord, duke nxitur trafikantët të zgjerohen edhe më tej. Në shumë zona të Kolumbisë dhe Perusë, kultivimi i kokës kryhet me teknika moderne, përfshirë përdorimin e dronëve për plehërim – një transformim që zyrtarët e OKB-së e quajnë “bujqësi precize”.

Në të njëjtën kohë, rritja e laboratorëve të rafinimit në Europë – veçanërisht në Holandë dhe Belgjikë – tregon se një pjesë e prodhimit po zhvendoset përpara në zinxhirin e furnizimit, duke ulur humbjet kur ngarkesat kapen.

Metodat e kontrabandës janë po aq të sofistikuara. Zhytës profesionistë ngjisin ngarkesat në trupin e anijeve, ndërsa “narko-nëndetëset” gjysmë të nëndetura përdoren gjithnjë e më shpesh për dërgesa ndërkontinentale. Vetëm vitin e kaluar u sekuestruan rreth 25 të tilla, ndërsa qindra të tjera besohet se qarkullojnë në atë që ekspertët e sigurisë e quajnë “trafik detar i padukshëm”.

Paralelisht, pastrimi i parave po transformohet. Rrjetet kineze të specializuara, përdorimi i kriptovalutave – veçanërisht stablecoin-eve – dhe fintech-et e pareglamentuara kanë krijuar një sistem financiar paralel, i shpejtë, i lirë dhe jashtëzakonisht i vështirë për t’u gjurmuar nga autoritetet.

Sipas analistëve, kjo industri, e shpërndarë dhe e fragmentuar, po e bën luftën globale kundër narkotikëve më të ndërlikuar se kurrë. Dhuna ndërmjet grupeve kriminale është rritur, nënkontraktimi ka prodhuar qindra aktorë të pavarur që sfidojnë çdo kontroll, ndërsa fitimet kolosale vazhdojnë të ushqejnë korrupsionin dhe destabilizimin në shumë vende.

Ekspertët paralajmërojnë se nëse nuk ndryshon qasja globale, trafikantët do të vazhdojnë të jenë një hap përpara autoriteteve, duke e kthyer luftën kundër drogës në një betejë ku shtetet mbeten vazhdimisht në pozicion mbrojtës.