Takimi i parë i nivelit të lartë mes Vladimir Putin dhe Donald Trump që nga shpërthimi i luftës në Ukrainë në vitin 2022 është mbajtur në Alaskë, ku janë zbardhur disa nga kërkesat kryesore të Rusisë për një marrëveshje paqeje.

Sipas mediave amerikane, propozimi i Moskës parashikonte që Ukraina të tërhiqej plotësisht nga rajonet lindore të Donetskut dhe Luhanskut, ndërsa Rusia do të pranonte ngrirjen e vijave të frontit në jug, në Kherson dhe Zaporizhzhia.

Një tjetër kërkesë ishte njohja formale e sovranitetit rus mbi Krimenë, e aneksuar në vitin 2014. Ende nuk është e qartë nëse Moska synon vetëm miratimin e SHBA-së apo edhe të aleatëve perëndimorë dhe vetë Ukrainës, e cila ka refuzuar çdo formë njohjeje.

Putin gjithashtu priste heqjen e disa prej sanksioneve ndërkombëtare ndaj Rusisë, pa specifikuar nëse nga Uashingtoni apo nga Bashkimi Evropian. Një tjetër pikë kyçe ishte që Ukraina të mos lejohej të anëtarësohej në NATO, ndonëse Moska shprehej e gatshme të pranonte një format garancish sigurie për Kievin.

Megjithëse samiti nuk solli armëpushim, Trump deklaroi se palët kishin arritur një “dakordësi kryesisht”:

“Mendoj se jemi shumë afër një marrëveshjeje. Ukraina duhet të thotë fjalën e fundit. Ndoshta do të thonë ‘jo’.”

Nga ana tjetër, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky hodhi poshtë çdo ide tërheqjeje territoriale, duke theksuar rëndësinë strategjike të Donetskut dhe Luhanskut për mbrojtjen e vendit.

“Rusia vazhdon të kundërshtojë thirrjet për armëpushim dhe nuk ka treguar kur do të ndalë agresionin. Kjo e ndërlikon situatën,” tha ai në një deklaratë në rrjetin social X.

E PLOTË / Konferenca e përbashkët për shtyp e Presidentit të Rusisë dhe Presidentit të SHBA-së

Vladimir Putin dhe Donald Trump mbajtën një konferencë të përbashkët për shtyp pas bisedimeve ruso-amerikane.

16 gusht 2025, ora 02:05 – Anchorage, Alaskë

Vladimir Putin:

I nderuar zoti President! Zonja dhe zotërinj!

Bisedimet tona u zhvilluan në një atmosferë konstruktive dhe me respekt reciprok, ishin mjaft të detajuara dhe të dobishme.

Dua edhe një herë të falënderoj kolegun tim amerikan për ftesën për të ardhur në Alaskë. Është plotësisht logjike të takohemi pikërisht këtu, sepse vendet tona, megjithëse i ndajnë oqeanet, në fakt janë fqinjë të afërt. Kur dolëm nga avionët dhe u takuam, unë thashë: "Mirëdita, fqinj i dashur. Është shumë kënaqësi t’ju shoh me shëndet të mirë dhe gjallë." Kjo tingëllon në mënyrë fqinje, sipas mendimit tim, miqësore. Na ndan vetëm ngushtica e Beringut, ku ka dy ishuj, dhe midis ishullit rus dhe atij amerikan janë vetëm katër kilometra. Ne jemi fqinjë të afërt, ky është fakt.

Është gjithashtu e rëndësishme që me Alaskën lidhet një pjesë e konsiderueshme e historisë së përbashkët të Rusisë dhe SHBA-së, me shumë ngjarje pozitive. Këtu ruhet ende një trashëgimi e madhe kulturore nga epoka e Amerikës ruse: kisha ortodokse, mbi 700 toponime me origjinë ruse.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, pikërisht në Alaskë filloi linja e famshme ajrore për dërgimin e avionëve luftarakë dhe teknikës tjetër sipas marrëveshjes së lend-lease. Ishte një rrugë e rrezikshme mbi hapësira të mëdha akulli, por pilotët dhe specialistët e dy vendeve bënin gjithçka për të afruar fitoren, duke rrezikuar jetën dhe duke sakrifikuar për fitoren e përbashkët.

Sapo isha në qytetin Magadan në Rusi, ku ka një monument për pilotët rusë dhe amerikanë, me flamujt e të dy vendeve. E di që edhe këtu ka një monument të ngjashëm; në një varrezë ushtarake disa kilometra larg janë të varrosur pilotë sovjetikë të rënë gjatë atij misioni heroik. Ne jemi mirënjohës autoriteteve dhe qytetarëve amerikanë për kujdesin ndaj kujtimit të tyre. Kjo është e denjë dhe fisnike.

Ne gjithmonë do të kujtojmë shembujt e tjerë historikë kur vendet tona luftuan së bashku kundër armiqve të përbashkët, në shpirtin e aleancës dhe shoqërisë së armëve, duke i dhënë ndihmë dhe mbështetje njëra-tjetrës. Ky trashëgim, jam i bindur, do të na ndihmojë për të rindërtuar marrëdhënie të dobishme dhe të barabarta në këtë etapë të re, edhe në kushtet më të vështira.

Siç dihet, takime të nivelit të lartë ruso-amerikane nuk ishin mbajtur prej më shumë se katër vitesh. Ky është një afat i gjatë. Ky periudhë ka qenë shumë e vështirë për marrëdhëniet dypalëshe, të cilat, ta themi hapur, ranë në pikën më të ulët që prej Luftës së Ftohtë. Kjo nuk i shërben as vendeve tona, as botës.

Ishte e qartë se herët a vonë duhej ndrequr situata, të kalohej nga konfrontimi te dialogu, dhe në këtë kuadër, një takim personal i dy presidentëve ishte i domosdoshëm, sigurisht me përgatitje të kujdesshme. Një punë e tillë u bë.

Me Presidentin Trump kemi vendosur kontakte të drejtpërdrejta shumë të mira. Ne kemi folur hapur disa herë në telefon. Në Rusi erdhi disa herë përfaqësuesi i posaçëm i Presidentit të SHBA-së, zoti Whitcoff. Edhe ndihmësit tanë dhe ministrat e jashtëm kanë mbajtur kontakte të rregullta.

Një nga çështjet kryesore, siç e dini, është situata rreth Ukrainës. Ne shohim dëshirën e administratës amerikane dhe vetë Presidentit Trump për të ndihmuar në zgjidhjen e konfliktit ukrainas, për të kuptuar thelbin e tij.

Unë kam thënë shpesh se për Rusinë ngjarjet në Ukrainë lidhen me kërcënime themelore të sigurisë kombëtare. Për më tepër, ne gjithmonë e kemi konsideruar popullin ukrainas si popull vëlla, pavarësisht kushteve të sotme. Ne kemi rrënjë të përbashkëta dhe gjithçka që po ndodh është një tragjedi dhe dhimbje e madhe. Prandaj, Rusia është sinqerisht e interesuar për t’i dhënë fund kësaj.

Por besojmë se, që zgjidhja të jetë e qëndrueshme dhe afatgjatë, duhet të adresohen të gjitha shkaqet e krizës, të merren parasysh shqetësimet legjitime të Rusisë, dhe të rikthehet balanca e drejtë e sigurisë në Evropë dhe në botë.

Jam dakord me Presidentin Trump, që tha sot se duhet siguruar edhe siguria e Ukrainës. Sigurisht që jemi gati të punojmë mbi këtë.

Shpresoj që mirëkuptimi i arritur të na afrojë drejt qëllimit dhe të hapë rrugën për paqe në Ukrainë. Ne presim që në Kiev dhe kryeqytetet evropiane kjo të shihet në mënyrë konstruktive, pa pengesa apo provokime që mund të rrezikojnë progresin.

Me administratën e re të SHBA-së, tregtia dypalëshe ka filluar të rritet – deri tani me 20%. Është simbolike, por prapë pozitive. Ka shumë fusha të dobishme për bashkëpunim: tregti, energji, teknologji digjitale, hapësira kozmike. Po ashtu, Arktiku dhe kontaktet rajonale, si midis Lindjes së Largët të Rusisë dhe bregut perëndimor të SHBA-së.

Është e rëndësishme që vendet tona të kthejnë faqen dhe të rikthehen te bashkëpunimi. Simbolike është se pranë kufirit ruso-amerikan kalon vija e ndryshimit të datës – ku mund të kalosh nga “dje” në “nesër”. Shpresoj që edhe në politikë të ndodhë kështu.

Dua të falënderoj Presidentin Trump për punën e përbashkët dhe tonin miqësor të bisedës. E rëndësishme është se të dyja palët kishin vullnet për rezultat. Presidenti amerikan ka një vizion të qartë dhe kujdeset për vendin e tij, ndërsa njeh edhe interesat kombëtare të Rusisë.

Besoj se marrëveshjet e sotme do të jenë pikë mbështetëse jo vetëm për zgjidhjen e problemit ukrainas, por edhe për ringritjen e marrëdhënieve pragmatike mes Rusisë dhe SHBA-së.

Dua të shtoj se në vitin 2022, kur bisedova me administratën e mëparshme, paralajmërova se duhej shmangur situata që mund të sillte luftë – thashë hapur se do të ishte një gabim i madh. Sot dëgjoj Presidentin Trump që thotë: “Po të isha unë president, luftë nuk do të kishte ndodhur.” Dhe mendoj se ka të drejtë. Kam arsye të besoj se duke ndjekur këtë rrugë mund të arrijmë përfundimin e konfliktit në Ukrainë – dhe sa më shpejt, aq më mirë.

Faleminderit për vëmendjen.

—

Donald Trump (sipas përkthimit):

Faleminderit shumë, zoti President. Ishte një fjalim shumë i thellë.

Dua të them se patëm një takim shumë produktiv, ku diskutuam çështje të rëndësishme. Nuk arritëm marrëveshje të plotë. Do të flas me përfaqësuesit e NATO-s dhe me Presidentin Zelensky për t’ju informuar mbi bisedimet.

Jam dakord me Sekretarin e Shtetit Marco Rubio, me të dërguarin special Steven Whitcoff dhe me pozicionin e tyre. I falënderoj për punën e tyre.

Ishte progres i rëndësishëm. Kam marrëdhënie shumë të mira me Presidentin Putin. Ne kemi bërë takime të vështira, por të dobishme. Çështja e “ndërhyrjes së Rusisë” në zgjedhjet amerikane ishte një mashtrim. Presidenti Putin e kupton mirë këtë dhe e di që ishte e rreme.

Do të zhvilloj disa telefonata me liderët evropianë për t’i informuar mbi diskutimet. Sot bëmë hapa përpara. Dhe gjëja më e rëndësishme është se kemi një shans të mirë për paqe. Nuk është arritur ende, por falënderoj Presidentin Putin dhe ekipin e tij për përpjekjet.

Mijëra njerëz po humbin jetën çdo javë dhe si unë ashtu edhe Presidenti Putin duam ta përfundojmë këtë konflikt sa më shpejt.

(Flet në anglisht) Putin: “Herën tjetër në Moskë.” Trump (përkthim): “Një propozim interesant. Ndoshta do të më kritikojnë, por mendoj se është e mundur.”

Faleminderit, zoti President. Faleminderit të gjithëve.