Podgoricë, 9 korrik 2025 – Përleshje të ashpra shpërthyen të martën mbrëma në kryeqytetin e Malit të Zi, ku qindra qytetarë protestuan kundër dhënies së çmimit prestigjioz “13 Korriku” shkrimtarit Beqir Vukoviç, i njohur për mohimin e kombit malazez dhe mbështetjen ndaj lëvizjes çetnike.

Policia malazeze përdori mjete kimike dhe sprej piperi për të shpërndarë protestuesit, të cilët tentuan të depërtonin në vilën shtetërore Gorica, ku po mbahej ceremonia zyrtare e ndarjes së çmimit. Më pas, turma nisi të hidhte vezë dhe gurë në drejtim të policisë, ndërsa brohoriste slogane si “Fashistë”, “Tradhti” dhe “Jo fashizmit”.

Regjisori Danillo Marunoviç, që udhëhoqi protestën, u shpreh se nuk do të ndalen me aq:

“Sonte, policia jonë na trajtoi brutalisht, si kriminelët më të këqij. Kjo nuk mund të mbarojë sonte.”

Policia: Protesta ishte e paautorizuar, u plagos një efektiv Sipas njoftimit zyrtar, protesta ishte organizuar pa leje nga një grup qytetarësh të quajtur “STEGA”, dhe gjatë përplasjes është lënduar një efektiv policie. Autoritetet paralajmëruan se do të identifikojnë dhe ndjekin penalisht autorët e dhunës.

Gjatë ndërhyrjes së forcave të rendit, disa protestues, përfshirë dekanin e Fakultetit të Gjuhës dhe Letërsisë Malazeze, Aleksandar Radoman, patën probleme me frymëmarrjen dhe përfunduan në spital.

Përplasja me historinë: Kush është Beqir Vukoviç? Çmimi “13 Korriku” ndahet çdo vit në nder të Ditës së Shtetësisë së Malit të Zi, për autorë që përfaqësojnë vlerat kombëtare. Vukoviç është kritikuar për glorifikimin e figurës së Drazha Mihailloviç – udhëheqësit çetnik pro-fashist në Luftën e Dytë Botërore – si dhe për mbështetjen e politikave të Frontit Demokratik pro-rus të Andrija Mandiç. Ai e ka quajtur kombin malazez “një shpikje të Kominternit”.

Krahas Vukoviç, çmimi iu dha edhe grafistit Velo Stanishiq. Ceremonia u zhvillua në prani të kryetarit të Kuvendit, Andrija Mandiç, i cili deklaroi:

“Veprimet, përkushtimi dhe sukseset tuaja janë simbol i asaj se çfarë duhet të jetë ‘13 Korriku’ në shekullin 21.”

Megjithatë, një nga fituesit, kitaristi me famë botërore Millosh Karadaglliç, refuzoi publikisht të pranojë çmimin, në shenjë proteste.

Reagime politike dhe ndërkombëtare Partia Demokratike e Socialistëve në opozitë dënoi ashpër dhunën e policisë ndaj protestuesve, duke e quajtur “pikën më të ulët të shtetit”:

“Do të kalojë edhe kjo kohë e errët, por do të mbahet mend se kush ishte shërbëtor i Mandiçit dhe shefave të Beogradit, e kush e mbrojti Malin e Zi qytetar dhe modern.”

Ndërkohë, Fakulteti i Gjuhës dhe Letërsisë Malazeze i ka drejtuar një letër zyrtare ambasadorëve të BE-së, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe, duke shprehur shqetësim të thellë për përdorimin e tepruar të forcës policore gjatë protestës.