Sofje, Bullgari – Bullgaria po përgatitet për një nga tranzicionet më të mëdha ekonomike në historinë e saj të fundit: anëtarësimin në Eurozonë dhe adoptimin e Euros si monedhë zyrtare. Kryeministri Rosen Zhelyazkov e konsideron këtë hap si një gur themeli për stabilitetin dhe zhvillimin ekonomik afatgjatë të vendit, por procesi po përballet me skepticizëm të konsiderueshëm në opinionin publik.

Sipas një sondazhi të fundit në nivel BE-je, rreth gjysma e bullgarëve kundërshtojnë zëvendësimin e Levas me Euron, duke shprehur shqetësime për rritjen e çmimeve, humbjen e sovranitetit monetar dhe ndikimin e mundshëm negativ në koston e jetesës.

“Anëtarësimi në Eurozonë është një hap i natyrshëm për integrimin e plotë ekonomik të Bullgarisë në Bashkimin Europian”, deklaroi Kryeministri Zhelyazkov. Megjithatë, debatet publike janë intensifikuar, të nxitura edhe nga parti nacionaliste dhe euroskeptike që paralajmërojnë pasoja negative për ekonominë vendase.

Në terren, protesta dhe pakënaqësi po shfaqen gjithnjë e më shpesh. Ekonomisti Valentin Tataru nga ING vëren se frika më e madhe lidhet me mundësinë e rritjes së çmimeve gjatë periudhës së tranzicionit, veçanërisht në zonat rurale dhe më të varfra. “Bizneset mund të shfrytëzojnë ndërrimin e monedhës për të rrumbullakosur çmimet në mënyrë të padrejtë,” thotë ai, duke theksuar se kursi fiks i këmbimit me Euron mund të ndihmojë në zbutjen e ndikimeve inflacioniste.

Ekziston gjithashtu një dimension simbolik dhe emocional në këtë debat. Leva, monedha kombëtare bullgare, shihet nga shumë qytetarë si simbol i pavarësisë. Sipas Andrius Tursa, këshilltar për Europën Qendrore dhe Lindore pranë kompanisë Teneo, heqja dorë nga kjo monedhë mund të sjellë tensione politike dhe rritje të ndasive sociale.

Megjithatë, ekspertët ekonomikë theksojnë përfitimet e qarta që sjell anëtarësimi në Eurozonë. Jasmine Gröschel, ekonomiste e lartë në Allianz, argumenton se mbikëqyrja nga Banka Qendrore Europiane (BQE) do të rrisë qëndrueshmërinë financiare dhe do të forcojë sistemin bankar bullgar. “Adoptimi i Euros përmirëson besueshmërinë ndërkombëtare të Bullgarisë dhe rrit tërheqjen për investitorët e huaj”, shton ajo.

Sipas Tursa, një ndër avantazhet kryesore është ulja e kostove dhe barrierave për transaksione, veçanërisht për tregti dhe turizëm. Me BE-në si partnerin kryesor tregtar të Bullgarisë, heqja e riskut valutor pritet të përmirësojë efikasitetin ekonomik në të gjithë sektorët.

Pavarësisht debatit të fortë publik dhe sfidave politike, shumica e ekonomistëve bien dakord se anëtarësimi në Eurozonë është një hap strategjik. Gröschel përfundon: “Po, Bullgaria do të humbasë një pjesë të autonomisë ekonomike, por do të fitojë një nivel më të lartë qëndrueshmërie dhe integrimi brenda tregut të përbashkët europian.”

Ndërsa qeveria vijon përgatitjet teknike dhe informimin e publikut, mbetet për t’u parë nëse përfitimet afatgjata do të bindin qytetarët skeptikë dhe do të tejkalojnë sfidat politike të momentit.