Nga redaksia | Maj 2025

Pas ndarjes nga jeta të Papës Françesku, bota katolike është përballë një momenti historik: zgjedhjen e Papës së 267-të të Kishës Katolike. Mbi 1.4 miliardë katolikë në të gjithë botën presin me ankth vendimin që do të marrë kolegji i 133 kardinalëve të rinj, të gjithë nën moshën 80 vjeç, të cilët do të mblidhen në Konklavë në Kapelën Sistine në Vatikan.

Procesi është i mbuluar me mister dhe simbolizëm: votimi është sekret, rezultati i tij i paparashikueshëm dhe shpesh surprizues. Por disa emra tashmë janë përmendur si kandidatët më të mundshëm për fronin e Shën Pjetrit.

Kandidatët kryesorë për Papë:

Pietro Parolin (70 vjeç, Itali) Ish-sekretari i Shtetit të Vatikanit dhe një nga figurat më me ndikim të administratës papnore. Me përvojë të gjerë diplomatike, ai shihet si favorit nga bastoret, por mbart kritika për trajtimin e rasteve të abuzimit dhe qëndrimet e tij konservatore për martesat e të njëjtit seks.

Luis Antonio Tagle (67 vjeç, Filipine) I quajtur "Françesku Aziatik", është një zë i fortë për drejtësinë sociale dhe mëshirën ndaj të margjinalizuarve. Ka qëndrime të balancuara në çështje morale dhe një reputacion të fortë si udhëheqës pastoral. Robert Prevost (69 vjeç, SHBA) I lindur në Çikago, me përvojë si misionar në Peru dhe aktualisht drejtues i dikasterit për përzgjedhjen e ipeshkvijve. Një reformator i mundshëm, por me disa polemika të mëparshme në trajtimin e abuzimeve.

Peter Turkson (76 vjeç, Gana) Do të ishte Papa i parë afrikan në 1,500 vite. I respektuar globalisht, me qëndrime konservatore por i moderuar në çështje si homoseksualiteti, ai shihet si një zgjedhje që përfaqëson rritjen e Kishës në Afrikë.

Fridolin Ambongo Besungu (65 vjeç, Kongo) Një figurë e fuqishme nga Afrika Qendrore, i angazhuar në mbrojtjen e Kishës përballë dhunës fetare, por me qëndrime të forta tradicionale ndaj martesave të të njëjtit seks.

Peter Erdo (72 vjeç, Hungari) Kandidat i kompromisit me mbështetje nga krahë të ndryshëm të Kishës. Ka përvojë në marrëdhënie ndërfetare dhe ka qëndrime konservatore në çështje familjare.

Mario Grech (68 vjeç, Maltë) Sekretar i përgjithshëm i Sinodit të Ipeshkvijve dhe një prej figurave më të rëndësishme në projektin për ta bërë Kishën më gjithëpërfshirëse. Qasje moderne, por i lidhur ngushtë me linjën e Françeskut.

Matteo Zuppi (69 vjeç, Itali) Mediator ndërkombëtar dhe nismëtar paqeje, i angazhuar në çështje të drejtësisë sociale. Ka qëndrim të hapur ndaj komunitetit LGBTQ+ dhe është afër mendimit të Papës Françesku.

Joseph Tobin (73 vjeç, SHBA) Një figurë e moderuar, i dashur mes kardinalëve dhe mbështetës i rolit më të madh për gratë dhe mirëkuptimit me çiftet e të njëjtit seks. Konsiderohet si unifikues.

Robert Sarah (79 vjeç, Guine) Një nga konservatorët më të fuqishëm në Vatikan, shumë i respektuar për përkushtimin ndaj liturgjisë tradicionale. Edhe pse mosha e bën një zgjedhje më pak të mundshme, ai mund të tërheqë votat e krahut tradicionalist.

Jean-Marc Aveline (66 vjeç, Francë) Përfaqësues i dialogut ndërfetar dhe zë kundër kriminalizimit të emigrantëve. Ka reputacion të mirë në Evropë por mungesa e njohjes së mirë të italishtes mund të jetë pengesë. Përmendje të tjera: Marc Ouellet (80 vjeç, Kanada) – konservator me përvojë por jashtë grupit të votuesve për shkak të moshës.

Michael Czerny (78 vjeç, Kanada) – jezuit progresist dhe i afërt me Françeskun.

Charles Maung Bo (76 vjeç, Myanmar) – udhëheqës me vizion për pluralizëm dhe pajtim.

Pablo Virgilio David (66 vjeç, Filipine) – zë kritik ndaj padrejtësive dhe nismëtar i reformave të synuara nga Françesku.

Një garë që përfaqëson një Kishë në ndryshim Për herë të parë në histori, më pak se gjysma e votuesve në Konklavë janë evropianë, dhe 80% e tyre janë emëruar nga vetë Papa Françesku. Ky realitet pasqyron ndryshimin e thellë të Kishës Katolike në shekullin XXI – me rritje të ndjeshme në Azi, Afrikë dhe Amerikën Latine.

A do të vijojë Papa i ri reformat e Françeskut, apo do të rikthehet në një linjë më tradicionale? A do të kemi për herë të parë një Papë nga Afrika, Azia apo SHBA?

Përgjigjja do të vijë nga tymi i bardhë që do të ngrihet mbi Vatikan në ditët në vijim.