“Dita e përkryer”: Shkenca zbulon recetën e lumturisë

Sa herë jemi pyetur veten si do të dukej një ditë e përkryer? Shkencëtarët socialë duket se tashmë e kanë një përgjigje.

Duke u bazuar në të dhënat e një studimi të madh amerikan për përdorimin e kohës, ata krijuan një formulë që përshkruan se si e kalojnë kohën e tyre njerëzit kur thonë se kanë pasur një “ditë më të mirë se mesatarja”.

Rezultatet janë zbuluese – dhe ndoshta pak… utopike.

Duke analizuar të dhëna nga mijëra pjesëmarrës, shkencëtarët regjistruan kohëzgjatjen e 100 aktiviteteve të ndryshme të përditshme, nga lëvizja pa qëllim në celular deri te shoqërimi dhe aktiviteti fizik, sipas “Independent”.

Në bazë të këtyre regjistrimeve, ata ndërtuan një model të ditës ideale për njeriun mesatar.

Familje, miq – dhe pak punë

Sipas kësaj formule, një ditë e përkryer përfshin:

6 orë kohë cilësore me familjen

2 orë me miqtë

1.5 orë shoqërim të përgjithshëm

6 orë punë

15 minuta udhëtim

2 orë aktivitet fizik

Deri në 1 orë para ekraneve (telefon, kompjuter, televizor)

Në total, kjo ditë ideale zgjat rreth 18 orë, duke lënë kohë të arsyeshme për gjumë.

Edhe pse në shikim të parë gjithçka duket e arritshme, lindin pyetje të natyrshme:

Kush ka kohë – dhe energji – për të ushtruar dy orë në ditë?

Si mund dikush të punojë vetëm gjashtë orë, kur kërkesat e punës zakonisht arrijnë (ose kalojnë) tetë orët?

Por, nëse mendojmë që disa aktivitete mund të kombinohen – për shembull, një shëtitje dy-orëshe në park me miqtë mund të llogaritet si njëkohësisht shoqërim dhe aktivitet fizik – atëherë formula bëhet pak më realiste.

Realiteti i ashpër i përditshmërisë

Siç pritej, zbatimi i një “dite të përkryer” përplaset me kërkesat e jetës moderne.

Puna, që për shumëkënd zë pjesën më të madhe të ditës, nuk mund të kufizohet lehtësisht në gjashtë orë siç propozohet.

Shumë punëtorë detyrohen të tejkalojnë orarin tetë-orësh, ndërsa udhëtimi dhe detyrat e jashtme shtojnë presionin.

Përtej kohës, ekziston edhe çështja e energjisë mendore.

Sa prej nesh ruajnë përqendrimin maksimal për më shumë se katër-pesë orë? Ngarkesa e tepërt çon në rraskapitje, ulje të produktivitetit dhe nevojë për “pushim të rremë”, si shfletimi i pafund në rrjete sociale apo pirja e kafes.

Dhe pikërisht këtu qëndron paradoksi: shkenca na ofron një strukturë të qartë dhe logjike për lumturinë, por realiteti na mban të bllokuar në një model që shpesh dëmton mirëqenien tonë.

A është “dita e përkryer” e përsosur për të gjithë?

Një aspekt tjetër që ia vlen të theksohet është se modeli bazohet te “amerikani mesatar”, i cili shpesh paraqitet në mënyrë stereotipike: punë e qëndrueshme, familje me fëmijë, rreth shoqëror i qëndrueshëm.

Po ata që janë beqarë, jetojnë vetëm, apo kanë prioritete të tjera?

Për shumë njerëz, dita ideale mund të përfshijë më shumë kohë personale: lexim, hobi krijues, eksplorim të natyrës, mësim të aftësive të reja.

Ndoshta gjashtë orët e kaluara me familjen përkthehen në gjashtë orë zhvillimi personal.

Ajo që ka vërtet rëndësi është të pranojmë se përsosmëria është subjektive, dhe çdo njeri mund – e duhet – të krijojë versionin e vet të “ditës së përkryer”.

Përfundimi: Ndoshta na duhet një plan i ri jete

Formula e shkencëtarëve socialë na kujton mençurinë e lashtë: “masa është virtyt” dhe “ekuilibri është çelësi”. Jeta jonë ka nevojë për larmi, lidhje njerëzore, pushim dhe kuptim – të gjitha me peshë të barabartë gjatë ditës.

Megjithatë, është ndoshta për të ardhur keq që jemi shkëputur kaq shumë nga ritmet tona natyrore dhe nevojat reale, sa kemi nevojë për modele shkencore për të na kujtuar të vetëkuptueshmen: se një ditë e mbushur me ekuilibër, kontakt njerëzor, pushim dhe kuptim është ajo që na çon drejt lumturisë.

Ndoshta, në fund, ajo që na nevojitet nuk është një tjetër “formulë”, por një rishikim i thellë i kuptimit të jetës cilësore – dhe një përpjekje për të krijuar kushtet që e bëjnë të mundur. /noa.al