Gjigantët e teknologjisë Amazon, Google dhe Meta i bashkohen korporatave të mëdha energji-intensive, duke kërkuar nga qeveritë të përshpejtojnë ndërtimin e centraleve të rinj bërthamorë deri në vitin 2050.

Kriza globale e energjisë dhe nevoja në rritje për energji të pastër dhe të qëndrueshme i kanë shtyrë këto kompani të mbështesin energjinë bërthamore si zgjidhje kyçe. Ndërkohë, edhe disa nga bankat më të mëdha botërore, si Goldman Sachs dhe Morgan Stanley, kanë shprehur mbështetjen e tyre për këtë sektor.

Megjithatë, dy gjigantë të tjerë, Microsoft dhe Apple, nuk e kanë firmosur këtë deklaratë, duke ngritur pikëpyetje mbi qëndrimin e tyre ndaj çështjes.

Amazon ka investuar mbi 1 miliard dollarë në industrinë bërthamore gjatë vitit të fundit, duke theksuar se ndërtimi i më shumë centraleve është vendimtar për sigurinë energjetike të SHBA-ve dhe reduktimin e emetimeve të karbonit.

Me ndërtimin e 12 reaktorëve të rinj bërthamorë që ka nisur tashmë në mbarë botën, presioni mbi qeveritë për lehtësimin e rregulloreve dhe përshpejtimin e zgjerimit të energjisë bërthamore po rritet ndjeshëm.

Amazon, Google dhe Meta, si dhe kompani të tjera të mëdha që konsumojnë shumë energji dhe janë pro-energji bërthamore, kanë bërë një thirrje qeverive dhe kompanive të shërbimeve publike për të rritur prodhimin e energjisë bërthamore.

Ndër firmat që kanë nënshkruar një angazhim për të trefishuar kapacitetin bërthamor deri në vitin 2050 janë edhe Occidental, një gjigant nafte, dhe Dow, një prodhues i madh i kimikateve. Këto kompani janë pjesë e tetëshit të blerësve më të mëdhenj të energjisë që mbështesin këtë synim. Deklarata është koordinuar nga **Bashkimi Botëror i Energjisë Bërthamore (WNA)**.

Kjo mbështetje ndjek një angazhim të ngjashëm nga 14 nga institucionet më të mëdha financiare në botë, duke përfshirë Goldman Sachs, Bank of America, Barclays dhe Morgan Stanley, të cilat në shtator u angazhuan të rrisin mbështetjen e tyre për industrinë bërthamore. Kjo thirrje u bë gjatë konferencës së klimës *COP28* të OKB-ve, ku u diskutua rritja e energjisë bërthamore trefish deri në vitin 2050.

Amazon ka deklaruar se ka investuar më shumë se 1 miliardë dollarë në industrinë bërthamore gjatë vitit të kaluar dhe se përshpejtimi i ndërtimit të reaktorëve të rinj do të jetë "thelbësor" për sigurinë e SHBA-ve, duke përmbushur nevojat në rritje për energji dhe duke ndihmuar në luftën kundër ndryshimeve klimatike.

Që nga konferenca COP28 në nëntor 2023, tetë reaktorë të rinj bërthamorë janë lidhur me rrjetet elektrike në të gjithë botën, dhe ndërtimi ka filluar për 12 reaktorë të tjerë, sipas WNA.

Koordinimi i përpjekjeve

Urvi Parekh, shefi i sektorit të energjisë në Meta, tha se kompania e teknologjisë mbështeti këtë angazhim sepse beson se sfida e ndërtimit të reaktorëve bërthamorë të shtrenjtë kërkon një koordinim të madh midis ndërtuesve, kompanive të shërbimeve publike, qeverive dhe konsumatorëve të energjisë.

Ai shtoi se deklarata synon të inkurajojë qeveritë të thjeshtojnë rregulloret për zgjerimin e energjisë bërthamore dhe të japë një sinjal kompanive të shërbimeve publike se do të ketë blerës për energjinë që ato prodhojnë. Meta vitin e kaluar njoftoi një konkurs për projekte të reja bërthamore me fuqi 1 deri në 4 gigavat, të cilat pritet të vihen në punë gjatë dekadës të 2030-ve.

A do të ndryshojnë strategjitë energjetike pas kësaj kërkese të fuqishme? /noa.al