Shqipëria ka vendosur objektiva ambicioze në kuadër të tranzicionit të gjelbër dhe luftës kundër ndryshimeve klimatike, duke përfshirë rritjen e burimeve të rinovueshme të energjisë, ndërtimin e infrastrukturës për automjete elektrike, prodhimin e energjisë elektrike nga burimet e rinovueshme dhe arritjen e neutralitetit klimatik. Që kjo temë po merr gjithnjë e më shumë vëmendje, e konfirmojnë edhe lajmet e fundit nga rajoni.

Këtë javë, në rajon u prezantua Aleanca për Rritje të Gjelbër të Ballkanit Perëndimor (Western Balkans Green Growth Alliance) në një konferencë të organizuar nga Korporata Financiare Ndërkombëtare (IFC), anëtare e Bankës Botërore, në bashkëpunim me Ministrinë e Financave të Austrisë dhe Ministrinë e Financave të Hungarisë. Qëllimi i ngjarjes ishte nxitja e tranzicionit të gjelbër në rajon përmes mbështetjes së sektorit privat në uljen e emetimeve të dioksidit të karbonit dhe miratimin e praktikave të qëndrueshme. Një nga punëtoritë më të rëndësishme në kuadër të konferencës ishte "Turizmi, tregtia, pasuritë e paluajtshme dhe shërbimet: Zhvillimi i zinxhirëve të qëndrueshëm të furnizimit – mundësi për Ballkanin Perëndimor".

Punëtorinë e moderonte Evelyn Smith (IFC), në një bisedë me Aleksandra Njagulj, themeluese e Sustineri Partners, organizata që qëndron pas ESG Adria Summit. Me këtë rast, diskutuam për mundësitë që kjo temë ofron për zhvillimin ekonomik të rajonit.

"Vendet e Ballkanit Perëndimor nuk duhet të humbasin fokusin dhe ritmin në tranzicionin e gjelbër, pavarësisht ndryshimeve në qëndrimet politike ndaj ESG-së dhe rishikimit të ardhshëm të rregulloreve kyçe të BE-së për qëndrueshmërinë. Qëndrueshmëria, veçanërisht rreziqet e tranzicionit dhe ato fizike të lidhura me ndryshimet klimatike, tashmë janë pjesë integrale e sistemeve financiare – nga sigurimet, te kreditimi dhe investimet – dhe kjo nuk do të ndryshojë," theksoi Njagulj.

Ajo shtoi se ekonomia dhe prosperiteti i Ballkanit Perëndimor do të varen nga aftësia e rajonit për t’u përshtatur dhe për të ndërtuar qëndrueshmëri në një botë në ndryshim. "Turizmi, tregtia, pasuritë e paluajtshme dhe shërbimet janë sektorë kyç që mund të nxisin tranzicionin e gjelbër, por duhet të veprojmë tani për të mbrojtur burimet natyrore dhe për të siguruar rritje të qëndrueshme," shtoi ajo.

E intervistuara jonë theksoi se miratimi i praktikave si ekonomia qarkore dhe harmonizimi me rregulloret e BE-së, si Direktiva për plastikën njëpërdorimshme, mund të kontribuojnë ndjeshëm në praktika më miqësore me mjedisin. "Duhet të vendosim kufij të qartë me të cilët bizneset mund të punojnë," tha ajo, duke theksuar rëndësinë e balancimit të rregulloreve për të shmangur pasoja të padëshiruara.

"Në të njëjtën kohë, sektori i ndërtimit përfaqëson një nga mundësitë më të mëdha për qëndrueshmëri në rajon. Ndërtesat konsumojnë gati 40% të energjisë globale, ndërsa shumica e objekteve në Ballkanin Perëndimor janë ndërtuar para standardeve moderne të efiçiencës energjetike," tha Njagulj.

Ajo paralajmëroi se qytetet në rajon po përballen gjithnjë e më shumë me pasojat e ndryshimeve klimatike, si valët e të nxehtit, përmbytjet dhe ndotja e ajrit. "Hapësirat e gjelbra, si parqet urbane, rrugët me pemë dhe kopshtet vertikale, luajnë një rol kyç në zbutjen e efekteve të ‘ishujve urbanë të nxehtësisë’, përmirësimin e cilësisë së ajrit dhe forcimin e biodiversitetit," shtoi ajo.

Duke folur për logjistikën dhe infrastrukturën, Njagulj theksoi se kalimi në automjete elektrike dhe modele më efikase të energjisë mund të zvogëlojë ndjeshëm emetimet e dioksidit të karbonit. Ajo gjithashtu vuri në dukje rëndësinë e mbështetjes financiare të gjelbër, si investimet e IFC-së në burime të rinovueshme të energjisë dhe projekte për efiçiencën energjetike. "Qëndrueshmëria tashmë është integruar në bisedat e sektorit financiar – thjesht do të thotë biznes i mirë," shtoi ajo, duke theksuar lidhjen midis qëndrueshmërisë dhe përfitimeve ekonomike.

"Ndryshimet klimatike nuk janë më një kërcënim i largët – ato janë tashmë këtu. Rajoni ka nevojë për 37 miliardë dollarë investime në dekadën e ardhshme, nga të cilat 85% do të vijnë nga sektori privat. Çdo investim sjell një kthim katërfish përmes humbjeve të shmangura dhe përfitimeve ekonomike," përfundoi Njagulj, duke theksuar se këto të dhëna vijnë nga raporti i fundit i Bankës Botërore për klimën dhe zhvillimin në Ballkanin Perëndimor.

Në konferencë folën Ines Rocha, drejtoreshë rajonale për Evropën në IFC, Christian Ebner, ambasadori i Austrisë në Serbi, Andrijana Jovanović, sekretare shtetërore në Ministrinë e Ekonomisë së Serbisë, Naser Nuredini, ish-ministër i mjedisit në Maqedoninë e Veriut, Miroslav Gligorijević, drejtor i TITAN Serbia, Branimir Muidža, drejtor i Kakanj Cement Factory dhe HeidelbergCement Group, Dejana Backović, drejtoreshë financiare e KappaStar Group, Tatjana Shterjova Dushkovska, sekretare e përgjithshme e Western Balkans 6 Chamber Investment Forum, Edlira Muka, drejtoreshë e Balfin Group, Clemens Stadler, drejtor i financimit të investimeve në Banka e Zhvillimit të Austrisë, Adrian Stanculescu, partner në Abris Capital, Vedrana Jelušić, anëtare e bordit dhe drejtoreshë e sektorit të klientëve korporativë në PBZ (Intesa) Kroaci, Marko Carević, drejtor i Ananas Group, Monika Mikac, drejtoreshë e NAD Capital, Darko Vuković, nënkryetar për financa në Elixir Group, Todorka Ristovska, drejtoreshë e Liberty Steel, dhe Nicolas Marquier, menaxher rajonal për Ballkanin Perëndimor në IFC.

"Fakti që IFC po punon në këtë drejtim dhe që kemi të përfshirë aktorë nga kompani kyçe, tregon se ende kemi një shans. Nuk duhet ta humbasim," përfundoi Njagulj.

Diskutimi mbi tranzicionin e gjelbër do të vazhdojë në prill, në ESG Adria Summit, ku liderët rajonalë dhe përfaqësuesit kryesorë të biznesit dhe sektorit financiar do të diskutojnë këto çështje në Mal të Zi.