Trudeau tha se i ishte bërë e qartë se ai nuk mund "të jetë lider gjatë zgjedhjeve të ardhshme për shkak të betejave të brendshme"

Kryeministri i Kanadasë, Justin Trudeau, njoftoi dorëheqjen të hënën pas pothuajse një dekade në pushtet, duke iu dorëzuar pakënaqësisë në rritje ndaj udhëheqjes së tij dhe trazirave brenda qeverisë së tij, të cilat u shfaqën qartë me largimin e papritur të ministrit të Financave.

Trudeau, i cili është udhëheqësi më i fundit që largohet për shkak të pakënaqësisë së votuesve në botë, tha se kishte kuptuar që nuk mund të jetë “udhëheqësi gjatë zgjedhjeve të ardhshme për shkak të betejave të brendshme.” Ai planifikon të qëndrojë si kryeministër deri sa të zgjidhet një lider i ri i Partisë Liberale.

“Nuk heq dorë lehtësisht përballë një beteje, sidomos kur është një shumë e rëndësishme për partinë dhe vendin tonë. Por e bëj këtë punë sepse interesat e kanadezëve dhe mirëqenia e demokracisë janë diçka që i mbaj shumë afër zemrës,” tha Trudeau, i cili ishte me lot në sy në fillim të njoftimit të tij, jashtë rezidencës së tij zyrtare.

Ai njoftoi se Parlamenti, i cili pritej të riniste më 27 janar, do të pezullohej deri më 24 mars. Ky afat do të lejojë zhvillimin e një gare për drejtimin e Partisë Liberale më Kanada, vendi që ka vetëm kryeministër dhe jo kryetar shteti, pasi është pjesë e komonuelthit britanik.

Të tre partitë kryesore opozitare kanë deklaruar se planifikojnë të rrëzojnë qeverinë liberale me një votë mosbesimi kur Parlamenti të rinisë punën, kështu që një zgjedhje pranverore pasi liberalët të zgjedhin një lider të ri është pothuajse e garantuar.

“Partia Liberale e Kanadasë është një institucion i rëndësishëm në historinë e vendit tonë të madh dhe demokracisë. Një kryeministër dhe lider i ri i Partisë Liberale do të mbajë vlerat dhe idealet e saj në zgjedhjet e ardhshme,” tha Trudeau. “Jam i emocionuar të shoh këtë proces të zhvillohet në muajt e ardhshëm.”

Karriera dhe kritikat ndaj Trudeau-së

Trudeau erdhi në pushtet në vitin 2015 pas 10 viteve të qeverisjes së Partisë Konservatore dhe fillimisht u vlerësua për kthimin e vendit në të kaluarën e tij liberale. Por 53-vjeçari, i biri i njërit prej kryeministrave më të njohur të Kanadasë, u bë thellësisht i papëlqyer me votuesit vitet e fundit për një sërë çështjesh, duke përfshirë rritjen e kostos së ushqimeve dhe strehimit, si dhe emigracionin në rritje.

Në një mesazh të regjistruar dhe të postuar në X, lideri konservator i opozitës, Pierre Poilievre, tha se kanadezët “të dëshpëruar për të kthyer faqen e këtij kapitulli të errët të historisë sonë mund të ndihen të lehtësuar” që Trudeau po largohet. “Por çfarë ka ndryshuar realisht? Çdo deputet liberal në pushtet sot dhe çdo kandidat potencial për lidership që synon postin më të lartë ndihmoi Justin Trudeau të shkatërrojë vendin gjatë nëntë viteve të fundit.”

Liderë të tjerë opozitarë shtuan kritikat e tyre, përfshirë Jagmeet Singh, i cili udhëheq Partinë e Re Demokratike të majtë, raporton noa.al duke cituar AP.

“Nuk ka rëndësi kush do të jetë liberali i ardhshëm. Ata ju kanë zhgënjyer. Nuk meritojnë një shans tjetër,” tha Singh, i cili për vite me radhë ka mbështetur qeverinë e Trudeau-së.

Presidenti i Partisë Liberale, Sachit Mehra, tha në një deklaratë se anëtarët e partisë ishin “jashtëzakonisht mirënjohës” për Trudeau-në për ofrimin e “progresit transformues” për kanadezët, duke përfshirë kujdesin për fëmijët për 10 dollarë në ditë, kujdesin dentar dhe një plan kombëtar për klimën. Mehra tha se do të thërriste një mbledhje këtë javë për të nisur procesin e zgjedhjes së një lideri të ri.

Problemet ndërkombëtare dhe kritikat nga SHBA

Lëvizja politike vjen në një moment të vështirë për Kanadanë ndërkombëtarisht. Presidenti i zgjedhur i SHBA-ve, Donald Trump, ka kërcënuar të vendosë tarifa prej 25% për të gjitha mallrat kanadeze nëse qeveria nuk ndalon atë që ai e quan fluks migrantësh dhe drogave në SHBA — edhe pse shumë më pak prej tyre kalojnë në SHBA nga Kanadaja sesa nga Meksika, e cila gjithashtu është kërcënuar.

Kanadaja është një eksportues kryesor i naftës dhe gazit natyror në SHBA, e cila gjithashtu mbështetet te fqinji i saj verior për çelik, alumin dhe automjete.

Pas njoftimit të Trudeau-së, Trump, i cili prej javësh e ka quajtur Kanadanë “shteti i 51-të,” e përsëriti këtë pretendim dhe gabimisht tha në mediat sociale se kryeministri dha dorëheqjen sepse Kanadaja mbështetet në subvencione nga SHBA për të qëndruar në këmbë.

Pse u dobësua pozita e Trudeau-së?

Trudeau mbajti qëndrim publikisht të heshtur javët e fundit, pavarësisht presionit në rritje për t’u larguar. Ish-ministrja e financave, Chrystia Freeland, njoftoi dorëheqjen nga kabineti i Trudeau-së më 16 dhjetor, duke kritikuar disa nga prioritetet ekonomike të Trudeau-së përballë kërcënimeve të Trump-it. Lëvizja, e cila erdhi pak pas largimit të ministrit të strehimit, tronditi vendin dhe ngriti pyetje mbi sa kohë mund të qëndronte Trudeau në detyrë.

Freeland dhe Trudeau kishin mosmarrëveshje mbi dy politika të shpallura së fundmi: një pezullim të përkohshëm të TVSH-së për mallrat që varionin nga veshjet e fëmijëve deri te birrat, dhe planet për të dërguar një çek prej 250 dollarësh kanadezë ($174) për çdo qytetar. Freeland, e cila ishte gjithashtu zëvendëskryeministre, tha se Kanadaja nuk mund të përballonte “lojërat politike të kushtueshme” përballë kërcënimit të tarifave.

“Vendi ynë po përballet me një sfidë të rëndë,” shkroi Freeland në letrën e saj të dorëheqjes. “Kjo do të thotë të mbajmë burimet financiare sot, që të kemi rezervat e nevojshme për një luftë të mundshme tarifash.”

Trashëgimia e Trudeau-së dhe e ardhmja e Partisë Liberale

Trudeau kishte planifikuar të kandidonte për një mandat të katërt, pavarësisht pakënaqësisë së partisë së tij. Kryeministrat në Kanada mund të qëndrojnë në detyrë për sa kohë që qeveria ose partia e tyre ka besimin e shumicës në Dhomën e Komunave, por asnjë kryeministër kanadez në më shumë se një shekull nuk ka fituar katër mandate rresht.

Partia e tij kohët e fundit pësoi humbje në zgjedhjet e posaçme në dy zona elektorale në Toronto dhe Montreal që i kishte mbajtur për vite. Dhe bazuar në sondazhet më të fundit, shanset e tij për sukses dukeshin të pakta. Në sondazhin e fundit të Nanos, liberalët ishin pas konservatorëve me 47% ndaj 21%.

Gjatë mandatit të tij të gjatë, Trudeau përqafoi një sërë kauzash të preferuara nga baza e tij liberale. Ai foli në favor të emigracionit në një kohë kur vende të tjera po përpiqeshin të shtrëngonin kufijtë. Ai promovoi diversitetin dhe barazinë gjinore, duke emëruar një kabinet të ndarë barabar mes burrave dhe grave. Ai legalizoi kanabisin.

Përpjekjet e tij për të gjetur një balancë midis rritjes ekonomike dhe mbrojtjes së mjedisit u kritikuan nga të djathtët dhe të majtët. Ai vendosi një taksë mbi emetimet e karbonit dhe shpëtoi një projekt të bllokuar për zgjerimin e tubacioneve për të çuar më shumë naftë nga Alberta në tregjet ndërkombëtare.

Gjithsesi, një kombinim skandalesh dhe politikash jopopullore e dëmtoi mbështetjen ndaj tij me kalimin e kohës.