I lindur në Bosnje, Edin Gacanin u rrit në Holandë si refugjat nga lufta.

Megjithatë, ishte në Amerikën e Jugut që ai fitoi paratë e tij, në portin peruan të Callaos, për të qenë më të saktë.

“Fuçitë blu ishin të mbushura me kokainë të paketuar në çanta të papërshkueshme nga uji”, tha një burim pranë DEA-s.” Varka nisej dhe i afrohej anijes nga ana, pa e ndezur motorin, pastaj fuçitë hapeshin, çantat vendoseshin në një çengel dhe ngriheshin në anije.”

Fillimet ishin modeste, por me kalimin e kohës Gacanin i lindur në Sarajevë i njohur si “Tito” do të ngrihej për t’u bërë një nga trafikantët më prodhues të drogës në botë.

Muajin e kaluar, në kryeqytetin boshnjak dhe në qytetet e Zenicës dhe Mostarit, 23 persona, duke përfshirë anëtarë të lartë të policisë boshnjake, u arrestuan në një operacion që përfshinte Europol-in, FBI-në dhe DEA-n e SHBA-së.

Prokurorët boshnjakë thonë se ata janë pjesë e të ashtuquajturit karteli Tito dhe Dino dhe kishin “qëllim të merrnin shtetin” duke blerë politikanë.

I koduar “Black Tie 2”, Europol tha se qëllimi i operacionit ishte çmontimi i rrethit të brendshëm të një “objektivi me vlerë të lartë”.

Ky objektiv ishte 42-vjeçari Gacanin, i cili besohet të jetë në Dubai gjashtë muaj pasi u dënua në mungesë nga një gjykatë holandeze me shtatë vjet burg dhe u urdhërua të paguante një gjobë prej një milion eurosh për trafikimin e 2.4 tonëve kokainë.

Pak dihet publikisht për shtrirjen e ndikimit të Gacaninit mbi policinë boshnjake, gjykatat dhe elitën politike, as pse operacionet e tij me sa duket kaluan pa u vënë re për kaq gjatë nga Agjencia Shtetërore e Inteligjencës, OSA.

Në mars të vitit të kaluar, ai u sanksionua nga Departamenti i Thesarit i SHBA-së së bashku me ish-kreun e OSA-së, Osman Mehmedagiç. Zyra e Departamentit për Kontrollin e Pasurive të Huaja, OFAC, tha se kishte “informacione të besueshme se Mehmedagiçi ka bashkëpunuar me rrjete kriminale për të pasuruar veten dhe partinë e tij politike”, Partinë e Veprimit Demokratik, SDA.

Mehmedagiçi mohoi çdo keqbërje, duke deklaruar se “akuzat janë të pabaza dhe të rreme”.

Burimi pranë DEA-s, i cili foli në kushte anonimiteti, tha për BIRN se ky ishte “tregues” i gjendjes së shërbimeve të sigurisë në Bosnje që OSA “nuk ishte shumë e njohur” me aktivitetet e Gacaninit.

“Përndryshe, nuk do të kishte arritur në fazën që emri i tij të lidhet me ekzistencën e një ‘super karteli’.”

Avokati i Gacanin, Lion von Kleef, nuk iu përgjigj kërkesës së BIRN për një intervistë.

Nga refugjat në Holandë në kontrabandist droge në Peru

Gacanin, ose “Tito”, lindi në vitin 1982, dy vjet pas vdekjes së Josip Broz Titos, liderit të Jugosllavisë socialiste. Në kohën kur ai ishte 10 vjeç, Bosnja ishte në luftë dhe në një moment gjatë konfliktit, i cili zgjati nga viti 1992 deri në 1995, ai dhe familja e tij u larguan në Holandë, duke u vendosur në qytetin jugor të Bredës dhe përfundimisht morën edhe shteteësi holandeze.

Dihet pak për jetën e hershme të Gacaninit, por në vitin 2006 ai u dënua dy herë për përfshirje në trafik droge, sipas një kopje të redaktuar të marrëveshjes së tij të pranimit të fajësisë, të lëshuar nga Gjykata e Qarkut të Roterdamit më 16 nëntor të vitit të kaluar.

Nuk është e qartë nëse Gacanin ka kryer ndonjëherë burg atë vit dhe menjëherë më pas ai u shfaq në Peru.

Sipas burimit pranë DEA-s, Gacanin kontaktoi me bandat peruane të drogës dhe filloi të operonte përmes Portit të Callaos, porti kryesor i kontejnerëve i Perusë nga i cili anijet e mallrave lundronin rregullisht për në Roterdam në Holandë, Antuerp në Belgjikë, Valencia dhe Algeciras të Spanjës dhe për në portet italiane të Gioia Tauros dhe Xhenovës.

Mënyra e tij e veprimit ishte të ruante drogën në anijet e peshkimit të ankoruara pranë terminalit të kontejnerëve në Callao dhe më pas t’i transferonte ato gjatë natës në anijet e mallrave në fjalë, tha një burim pranë DEA-s.

Një foto e shkrepur natën e korrikut 2019, e publikuar me këtë lajm, tregon terminalin e peshkimit pak para se droga të ngarkohej në një anije mallrash. Fotoja u gjet në telefonin e një roje peruane të arrestuar me dyshimin se kishte kryer mbikëqyrje për bandën e Gacanin.

Një foto tjetër, e shkrepur nga shërbimet e sigurisë të përfshira në hetimin nga DEA dhe peruanët, tregon varkën e peshkimit që është përdorur.

Fotoja tregon një varkë peshkimi që përdoret për të transportuar drogë drejt anijeve të mallrave gjatë natës Kokaina nga Peruja ishte më e lira në Amerikën e Jugut, por, sipas DEA-s, Gacanin u përhap gjithashtu edhe në Kolumbi dhe portin e Buenaventuras, ku ai merrte kokainë me cilësi të lartë.

Ndonjëherë, disa banda ndanin një anije kontejnerësh, secila duke ngarkuar pakot e veta të etiketuara me shenja specifike. Në këtë mënyrë, Gacanin pretendohet nga DEA se ka bashkëpunuar me Raffaele Imperiale, një nga drejtuesit e Camorra-s napolitane, kriminelin marokeno-holandez Ridouan Taghi dhe bosin kilian të drogës Ricardo Riquelme Vega, i njohur më mirë si El Riko.

Një tjetër njeri me të cilin Gacanin dyshohet se ka bashkëpunuar është irlandezi Daniel Kinahan, një promovues boksi i cili u sanksionua nga OFAC-i i SHBA-së në vitin 2022. OFAC tha se Kinahan “besohej se drejtonte operacionet e përditshme” të asaj që e quajti Kinahan Organized Crime Group, një “organizatë vrasëse e përfshirë në trafikun ndërkombëtar të drogës dhe armëve të zjarrit”.

Kinahan ka mohuar çdo keqbërje dhe nuk është dënuar kurrë për trafik droge.

Sipas DEA-s, Gacanin, Imperiale, Taghi dhe Vega u panë së bashku në vitin 2017 në dasmën e Kinahan. Agjentët e DEA-s u infiltruan në dasmën në hotelin luksoz Burj al Arab në Dubai dhe për herë të parë mundën të bënin lidhjen mes pesë burrave. Ky do të bëhej “super karteli” i supozuar.

Burimi i afërt me DEA-n, megjithatë, tha se miqësia mes Gacanin dhe Kinahan filloi më herët.

“Gacanin dhe Kinahan u takuan ndërsa Gacanin po stërvitej në boksin amator”, tha burimi.

Nga njëra anë, Edin Gacanin, i cili u stërvit në këtë art luftarak, dhe nga ana tjetër, Daniel Kinahan, një adhurues i apasionuar i sporteve luftarake, por edhe një promovues i sporteve.”

“Kinahan sponsorizonte klube në Dublin dhe më vonë edhe klube të tjera. Në këtë mënyrë ai lidhi kontakte me shumë figura të shquara të botës së sportit, veçanërisht të boksit. Klubet që ai sponsorizonte në Irlandë krijuan mundësi për të rekrutuar anëtarë të ardhshëm të grupit të tij kriminal.”

Paratë e drogës për donacione në polici

Anëtarët e ekipit të sigurisë së Gacanin, Harun Sadikovic (nga e majta në të djathtë), ish-polici Dzenis Kadric dhe Ibro Miladin, dhe Edin Gacanin. Duke përdorur teknikat e identifikimit vizual, BIRN identifikoi se fotografia është shkrepur më 31 dhjetor 2021, në një festë të Vitit të Ri në Urla Restaurant & Lounge në shatërvanin e Dubait Herën e fundit që Gacanin udhëtoi në vendlindjen e tij në Bosnjë, të paktën me emrin e tij të vërtetë, ishte në vitin 2016.

Ndërsa ishte në Sarajevë, sipas raportimeve të mediave boshnjake, anëtarë jo në detyrë të Policisë Speciale në entitetin e Federatës së Bosnjës garantuan sigurinë e tij. Në këmbim, Gacanin i dhuroi 75 uniforma Policisë Speciale për të cilat prokurorët thanë më vonë se ishin paguar me para droge si një mënyrë për të pastruar të ardhurat e krimit.

Për OSA-në, Gacanin u bë “person me interes” vetëm në vitin 2019, megjithëse agjencitë e huaja të sigurisë e kishin monitoruar tashmë prej vitesh.

Disa nga 23 personat e arrestuar muajin e kaluar dyshohen për përfshirje në donacionin e Gacanin për policinë në vitin 2016 ose për organizimin e vizitës së tij në Bosnje.

Vetëm tre u lanë në paraburgim, megjithatë, pasi gjykata tha se prokurorët nuk kishin siguruar prova të mjaftueshme për të mbështetur akuzat e tyre.

Hetimi është ende në vazhdim, i bazuar kryesisht në një mori provash kundër një sërë bandash kriminale ndërkombëtare të siguruara kur një operacion policor i udhëhequr nga francezët dhe holandezët goditi sistemin e koduar të mesazheve Sky ECC në shkurt 2021.

Gacanin dhe një numër bashkëpunëtorësh të tij ishin në mesin e më shumë se 170,000 përdoruesve të Sky ECC.

Në nëntor 2022, ai u arrestua në Dubai. Në atë kohë, Europol tha se ai dhe “objektiva të tjerë me vlerë të lartë” kishin formuar një “super kartel” “i cili kontrollonte rreth një të tretën e tregtisë së kokainës në Evropë”.

Në total, 49 persona u arrestuan në operacionin e vitit 2022, ndërsa agjencitë në Spanjë, Francë, Belgjikë, Holandë dhe Emiratet e Bashkuara Arabe sekuestruan më shumë se 30 ton kokainë.

Një muaj më vonë, Gacanin u lirua nga paraburgimi. Burimi pranë DEA-s tha se autoritetet e Emirateve të Bashkuara Arabe kishin vendosur që kërkesa për ekstradim e paraqitur nga homologët e tyre holandezë kishte të meta.

Gacanin besohet të jetë ende në Dubai, pasi ka marrë pjesë në një seancë dëgjimore të Gjykatës së Qarkut të Roterdamit më 1 nëntor të vitit të kaluar përmes lidhjes me video. Ai ka kërkuar ta vuajë dënimin e tij në Emirate./Balkaninsight