Transmetuar më 13-11-2023, 11:20

Gjatë mbrëmjes së djeshme mali Etna në Siçili dhuroi një pamje fantastike për tu parë me një shpërthim vullkanik pas disa muajsh të qetë.

Një nga vullkanet më aktivë në botë, dhuroi një shfaqje dramatike të Etna të rrallë janë jashtë titujve për një kohë të gjatë.

Kujtojmë që gjatë gushtit, shpërthimi i këtij mali detyroi mbylljen e aeroportit  të Katanias përkohësisht dhe u vendosën kufizime për drejtimin e automjeteve pas një shpërthimi që hodhi hi në zonën përreth.

Por nuk ka asnjë shenjë që udhëtimi ndërkombëtar në ishullin italian është i ndërprerë me këtë rast, pavarësisht nga fotot mahnitëse të tymit të fryrë dhe llavës së kuqe të ndezur.

Nga krahu tjetëtr Islanda ka shpallur gjendjen e jashtëzakonshme nga frika e një shpërthimi të afërt vullkani, i cili mund të anulojë fluturimet.

Nëse po mendoni të rezervoni një pushim në Katania dhe Sicilinë lindore, mund të shqetësoheni se aktiviteti vullkanik mund të prishë udhëtimin tuaj.

Gjatë dekadës së fundit mali vullkanik i Etnas ka qenë goxha aktiv me shpërthime të herë pas hershme.

Mund të ketë shpërthime të shumta në një vit dhe madje edhe në një muaj. Periudha aktuale e shpërthimit filloi në vitin 2013, sipas Programit Global të Vullkanizmit Smithsonian.

​Në vitin 2021, Etna lëshoi aq shumë material vullkanik gjatë një periudhe gjashtë mujore sa u rrit në lartësi me gati 30 metra.

Këtë vit tashmë ka pasur shpërthime të shumta. Faqet e internetit si Volcano Discovery ndjekin aktivitetin e Etna-s në detaje dhe ju mund të shikoni një transmetim të drejtpërdrejtë të vullkanit në faqen e Observatorit Etna.

Shumicën e kohës, shpërthimet e Etna-s klasifikohen si aktivitet vullkanik të nivelit të ulët. Kjo përfshin shtëllungat e hirit, burimet e llavës dhe  shpërthime të lehta magme të cilat janë megjithatë dramatike për t’u vëzhguar.

Instituti Kombëtar i Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë i Italisë tha se lartësia e kolonës së shpërthimit të natës së kaluar vlerësohet të jetë rreth 4500 metra mbi nivelin e detit.

Mali Etna konsiderohet të jetë një vullkan i sigurt shumica e shpërthimeve nuk rrezikojnë ata që vizitojnë ose jetojnë në zonë.

Shpesh, shqetësimi më i madh është hiri që mbulon qytetet përreth gjatë shpërthimeve.

Vullkani është nën vëzhgim intensiv. Instituti Kombëtar i Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë i Katanias ka një sistem kamerash, sensorësh, kompjuterësh dhe kontrollesh njerëzore në vend që regjistrojnë dhe komunikojnë dridhjet në kohë reale.

Megjithatë, me raste vullkani ka paraqitur një kërcënim. Në vitin 1928, i gjithë qyteti i Mascalit u shkatërrua. Në vitet 1990, llava e madhe kërcënoi qytetin e Zafferana Etnea dhe u desh të largohej duke gërmuar kanale.

Së fundmi, në vitin 2002, avujt e llavës shkatërruan dyqane, hotele dhe restorante në zonën e Piano Provenzana.

Për më tepër, Etna nuk duhet të nënvlerësohet nga vizitorët që shpresojnë të ngjiten në shpatet e saj.

Kompania e ekskursionit Go Etna këshillon vizitorët që të shkojnë gjithmonë të shoqëruar nga një guidë ose agjenci lokale, nëse dëshironi të ecni përtej kufirit prej 2900 metrash, është e detyrueshme të punësoni një udhërrëfyes.

Ata gjithashtu rekomandojnë që të njoftoni hotelin ose B&B për itinerarin tuaj dhe nëse bëni ski, të mos dilni jashtë pistes.

Duke qenë se aktiviteti vullkanik është përgjithësisht në një nivel të ulët, ju mund ta vizitoni vullkanin edhe gjatë një shpërthimi.

Ka shumë rrugë ecjeje që janë larg majës dhe kratereve ku ndodhin shpërthimet.

Vizita gjatë një shpërthimi është një përvojë emocionuese dhe disa udhërrëfyes organizojnë turne gjatë natës veçanërisht për të mrekulluar në shfaqjen e zjarrtë të dritës.

Foto: AP