Nga Lucie PEYTERMANN dhe Joseph SCHMID

Gjashtë muaj pasi forcat ruse nisën atë që shpresonin se do të ishte një pushtim “blitz” i Ukrainës, konflikti është shndërruar në një fushatë rrënuese të sulmeve ajrore dhe betejave të përditshme pa një përfundim të qartë në horizont.

Pjesa më e madhe e lindjes dhe jugut të vendit janë nën kontrollin e Rusisë, duke e privuar Ukrainën nga portet e Detit të Zi, jetik për eksportet e drithërave, që janë burimi jetësor i ekonomisë së saj.

Rusia po vuan gjithashtu nën sanksionet perëndimore, megjithëse pak presin që presidenti Vladimir Putin t’i japë fund shtytjes së ngadaltë, por të qëndrueshme e më thellë në Ukrainë së shpejti, lëre më të heqë dorë nga territoret e pushtuara tashmë.

Sa mund të zgjasë kjo luftë? Të dyja palët kanë pësuar humbje ndëshkuese jetësore dhe materiale, por asnjëra nuk duket e gatshme ta marrë në konsideratë armëpushimin. Ukrainasit besojnë se janë në një luftë ekzistenciale për të mbrojtur një kombësi që Putin e hedh poshtë si gabim historik.

"Në rrethana të tilla, askush nuk mund të fitojë luftën, – tha Konstantin Kalachev, një analist politik me qendër në Moskë. – Ky operacion special ushtarak mund të vazhdojë me vite. Rusia shpreson të fitojë duke i rraskapitur ukrainasit… Koha nuk është në anën e Ukrainës dhe ekonomia e saj mund të shkërmoqet", – i tha ai AFP.

Marie Dumoulin, drejtoreshë në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, tha se mbështetja e fuqishme nga aleatët perëndimorë gjithashtu do ta bënte më të vështirë për secilën palë të tërhiqet tani: "Secila palë mendon se mund të ketë ende një avantazh ushtarak, kështu që nuk ka gjasa që kjo luftë të përfundojë së shpejti".

Putini e ka cilësuar gjithashtu konfliktin si pjesë të rezistencës së Rusisë ndaj një NATO-je ekspansioniste, duke e bërë çdo sugjerim humbjeje të papranueshëm. Ai mund të ndëshkojë dëshirën e Ukrainës për një integrim më të ngushtë në BE duke shtyrë drejt portit kyç të Odessa, duke bllokuar në mënyrë efektive vendin dhe penguar eksportet e tij.

Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky ndërkohë mund të kërkojë më shumë suksese taktike, si fundosja e kryqëzorit raketor Moskva në prill, ose ndoshta edhe të provojë një kundërofensivë për të rimarrë disa zona.

"Kjo do t’i lejonte atij të të justifikonte kërkesat për më shumë ndihmë nga partnerët evropianë", – tha Dumoulin. A mund të vazhdojë Ukraina të rezistojë? Pajisjet ushtarake dhe të dhënat e inteligjencës nga Evropa dhe SHBA i kanë këshilluar forcat ukrainase t’i ngadalësojnë, por jo t’i ndalojnë forcat ruse në Donbas dhe përgjatë bregut të Detit të Zi.

Por kjo po e lejon gjithashtu Rusinë të konsolidojë pozitat e saj, pasi ka ndërtuar tashmë praninë e saj ushtarake në gadishullin e Krimesë gjatë tetë viteve të fundit që nga aneksimi i saj nga Moska.

Deri më tani, lutjet e Zelensky për armë më të avancuara dhe më të fuqishme kanë qenë të pasuksesshme. "Populli ukrainas është i bashkuar dhe mbështet qeverinë deri më tani, por ai stabilitet gjithashtu mbështetet fuqishëm në idenë se Perëndimi ndihmon Ukrainën në këtë luftë”, – tha Dimitri Minic, një studiues në Institutin Francez të Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Paris.

Ardhja e motit të ftohtë do të testojë gjithashtu vendosmërinë e ukrainasve, nëse përballen me mungesë karburanti, ndërprerje të energjisë elektrike, ngrohjes dhe vështirësi të tjera, veçanërisht nëse më shumë njerëz dëbohen nga shtëpitë e tyre nga luftimet.

Dumoulin vuri në dukje se 40 për qind e shkollave të Ukrainës do të mbeten të mbyllura kur mësimi të rifillojë në shtator, gjë që mund të ketë një dëm të rëndë psikologjik: "Shumë do të varet nga aftësia e tyre për të duruar dimrin, veçanërisht për ata që janë prapa vijës së frontit… Do të jetë e vështirë".

A do të rezistojë ekonomia ruse? Pavarësisht nga llogaritja e gabuar e Moskës për aftësinë e Ukrainës për të rezistuar, Rusia duket e gatshme të paguajë kostot e një lufte të gjatë rrënimi. Aleatët e Ukrainës u përpoqën ta mbysin ekonominë e Rusisë duke kufizuar shitjet e saj të naftës dhe gazit, nga të cilat ajo varet, ndërsa vendosën sanksione që kufizojnë importet dhe detyruan shumë kompani perëndimore të largoheshin nga vendi.

Por "të ardhurat nga eksporti, kryesisht nga nafta, gazi, qymyri dhe mallra të tjera, jo vetëm që kanë qëndruar, por kanë tejkaluar pritshmëritë", – tha Chris weafer, një analist i vjetër rus në konsulencën “Macro-Advisory”.

Rusët e zakonshëm kanë duruar tashmë sanksione që nga kapja e Krimesë dhe qeveria shpejt gjeti burime të reja për komponentët industrialë e materiale të tjera nga Turqia ose Azia. "Ekonomia, industria dhe njerëzit kanë pasur tetë vjet për t’u përshtatur me sanksionet në mënyrë që sot, vendi dhe njerëzit të jenë më të përgatitur dhe me vetë-mjaftueshmëri më të madhe, megjithëse në një nivel bazë", – tha Weafer.

Megjithatë, efekti i plotë i sanksioneve mund të fillojë të ndihet fort në vitet e ardhshme, pasi Rusia po i devijon fondet nga investimet në përpjekjet e luftës dhe firmat e huaja mbeten të kujdesshme. "Ne do ta ndjejmë efektin e plotë pas rreth pesë vjetësh", – tha Kalachev.

Cilat janë rezultatet e mundshme? Nëse konflikti zhytet në një moçal gjatë dimrit dhe në vitin 2023, shumë do të varet nga fakti nëse mbështetja e Perëndimit do të qëndrojë, veçanërisht nëse votuesit mendojnë se kostot, jo më pak rritja e çmimeve të karburantit dhe ushqimit, po bëhen shumë të larta.

"Ndoshta do të vijë një moment kur Putini do të llogarisë në plogështinë perëndimore dhe do të ofrojë disa hapje… për t’i shtyrë liderët perëndimorë të bëjnë presion ndaj Ukrainës që t’i japë fund konfliktit sipas kushteve të Rusisë”, – tha Dumoulin.

Me përjashtim të një llogaritjeje të gabuar ushtarake, ushtria e Ukrainës nuk ka gjasa të shembet plotësisht dhe pak presin që Zelensky të pranojë çdo negociatë që nuk e sheh Ukrainën të rimarrë të gjithë territorin e humbur, përfshirë Krimenë.

Nëse aleatët e saj vazhdojnë të ofrojnë ndihmë dhe armë, avantazhi ushtarak i Rusisë mund të gërryhet vazhdimisht. Kjo mund të kërcënojë gjithashtu mbështetjen publike të Putinit në vend, duke katalizuar potencialisht forcat e opozitës përpara zgjedhjeve presidenciale të vendosura për në mars 2024.

"Ajo që mund të përkeqësojë tensionet midis Kremlinit dhe asaj që mbetet nga shoqëria civile… është shpallja e luftës, ligji ushtarak ose mobilizimi i përgjithshëm, – tha Minic. – Kjo do të ishte e vështirë për t’u menaxhuar në qytete të mëdha si Moska apo Shën Petersburg, ku narrativa obsesive antiperëndimore ka më pak ndikim".