Brukseli mund të vazhdojë potencialisht përpara me Shqipërinë mbi anëtarësimin në BE, nëse negociatat me Maqedoninë e Veriut do të zvarriten, ka thënë Komisioneri i Zgjerimit Olivér Várhelyi.

Oferta për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, për anëtarësimin në BE ishin deri tani e pandarë, me të dy kombet që po përgatiteshin për çeljen e negociatave.

Këshilli Evropian ra dakord të hapte raundin e fundit të bisedimeve të pranimit me të dy vendet në qershor 2020, një lëvizje që u mirëprit nga të gjitha palët.

Por oferta e Maqedonisë së Veriut është bllokuar nga Bullgaria që nga Dhjetori i kaluar mbi një mosmarrëveshje të dukshme mbi gjuhën, duke bllokuar sërish rrugën e saj të pranimit  në BE.

Duke folur për Euroneës, Várhelyi sugjeroi që situata mund të ndryshohet.

"Nëse hasim përsëri vështirësi me Maqedoninë e Veriut, që do të thotë se ne jemi të pasuksesshëm [në] bindjen Bullgare dhe Maqedonisë së  Veriut [për] një zgjidhje reciprokisht të pranueshme," tha ai, "atëherë pyetja [është] nëse mund të shkojmë përpara vetëm me Shqipërinë. Dhe ne do të duhet të shqyrtojmë pikërisht këtë pyetje”.

Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut ishin planifikuar më parë të fillonin bisedimet mbi anëtarësimin në BE, por procesi u bllokua më 2019 nga Franca dhe Hollanda, të cilat të dy kanë qenë armiqësore për të pranuar anëtarë të rinj nga Ballkani Perëndimor.

Kjo ndodhi pak pasi Greqia më në fund hoqi veton e saj disavjeçare në bisedimet e mëtejshme me Maqedoninë e Veriut mbi një mosmarrëveshje mbi emrin, të cilat përfunduan vetëm kur vendi pranoi të riemërtohej Republika e Maqedonisë së Veriut.

Komentet e Várhelyi menjëherë nxitën reagime  nga Maqedonia e Veriut.

"Shumica dërrmuese e vendeve anëtare të BE mbështesin mbajtjen e IGC [hapjes së bisedimeve të anëtarësimit] me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut," tha nënkryeministri për çështjet evropiane Nikola Dimitrov.

Ai shtoi: "Rasti i Maqedonisë së Veriut është një provë e besueshmërisë së BE-së në Ballkanin Perëndimor: a do t’i mbajë BE premtimet e saj?"

Florian Bieber, një profesor i historisë dhe politikës së Evropës Juglindore në Universitetin e Grazit, i tha Euroneës se bllokimi i fundit i pranimit të Maqedonisë së Veriut, një proces që është zvarritur për më shumë se 15 vjet, do të kishte degëzime në të gjithë Ballkanin.

"Ekziston një sens i mirëfilltë se kjo nuk do të mbarojë kurrë. Serbia është gjithashtu gjithnjë e më skeptike se ata do të shohin ndonjëherë zgjerimin [për t’i përfshirë ato në BE].

Ndarja e mundshme nga Shqipëria në negociata, tha Bieber, do të krijonte zhgënjim të mëtejshëm në Maqedoninë e Veriut, e cila ishte shoqëruar më parë me Kroacinë përpara se kjo e fundit të ndahej dhe të arrinte anëtarësimin në BE, më 2013.

Vetë procesi i bashkimit, tha ai, ishte pjesë e problemit: "Këto lidhje shfaqen krejt rastësisht.

Duke reaguar ndaj lajmit, Ministri i Jashtëm i Sllovakisë Ivan Korcok shkroi të Premten se politikat e "besueshme" të zgjerimit do të braktiseshim dhe do të minonin "përparimin e bërë nga Maqedonia e Veriut".

Vetoja erdhi në një kohë testimi për politikën e brendshme bullgare.

Brukseli, përpjekje të reja për Shqipërinë, për t’u bashkuar me BE

Euroneës zbuloi në fillim të këtij muaji se Brukseli po planifikon një mbledhje që, Shqipëria të bashkohej me bllokun. Ditmir Bushati, ish Ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, tha se ky plan mund të diskutohet në një konferencë ndërqeveritare në qershor.

Opinionet brenda Shqipërisë për anëtarësimin në BE janë pothuajse unanime, me një sondazh të fundit nga Komisioni Evropian, që zbulon 97% të shqiptarëve në favor të saj. Në zgjedhjet e fundit të vendit, asnjë nga palët nuk kundërshtuan anëtarësimin në BE, duke kritikuar rivalët e tyre për vonesa të procesit.

Si i tillë, ka një shans që komentet e Várhelyi gjithashtu të forcojnë shpresat për t’i dhënë fund ngecjes së ofertave të anëtarësimit diku tjetër në Ballkanin Perëndimor, me Malin e Zi dhe Serbinë, të dyja të etura, për të çuar përpara procesin e bashkimit në bllok.

/a.m/NOA.al