Transmetuar më 18-04-2021, 11:05

Menopauza dhe andropauza janë terma përkufizuese për të dy gjinitë dhe tregojnë vazhdimin e jetës me vetëdije për vështirësitë dhe fuqitë tona.

Jeta biologjike dhe psikologjike e njerëzve të rritur nuk ndalet, thjesht ndryshon ritmet, i ngadalëson ato. Në këtë kuptim, ngadalësia shpesh mund të jetë më e vlefshme sesa shpejtësia e një moshe të re, por edhe më e pjekur, sepse kalit durimin e njerëzve, veti që është një element i domosdoshëm i kënaqësisë, në të gjitha aspektet e jetës dhe jo vetëm në dashuri.

Menopauza nuk bën diskriminim dhe "godet" edhe burrat. E njohur si andropauzë, ajo shoqërohet me nivele të ulëta të hormoneve mashkullore, të cilat sinjalizojnë afrimin e viteve të “pjekurisë”, por gjithsesi është një temë tabu, e cila nuk diagnostikohet gjithmonë.

“Me termin menopauzë, komuniteti mjekësor dëshironte të shprehte korrespondencën e sindromës, e cila te gratë njihet si menopauzë. "Fjalë për fjalë, termi i referohet frenimit të prodhimit të androgjeneve, të cilat janë hormonet mbizotëruese te burrat, në lidhje me estrogjenet, që shqetësojnë gratë", thekson Dr. Konstantinos Konstantinidis, president dhe themelues i Institutit Andrologjik në Athinë, Greqi, raporton noa.al.

Te meshkujt, natyrisht, ndryshimet nuk janë aq dramatike sa te gratë, madje as simptomat nuk janë aq "të forta".

"Duke pasur parasysh këto ndryshime të rëndësishme, komuniteti mjekësor po përpiqet të miratojë terma më të qarta dhe më të arsyeshme shkencërisht, prandaj termi i propozuar nga ekspertët, për andropeni, në vend të andropauzës, mund të jetë më i saktë, megjithëse nuk është miratuar ende ndërkombëtarisht, ndaj dhe termi andropauzë dëgjohet akoma në shumicën e forumeve ndërkombëtare.

"Terminologjia më e zakonshme në komunitetin shkencor është sindroma e pjesshme e mungesës së androgjenit në moshat e avancuara", shpjegon Dr. Konstantinidis.

Sidoqoftë, pavarësisht nga ndryshimet në terminologji, kjo sindromë përshkruan një ndryshim në sjelljen dhe pamjen e burrit pas moshës 50 vjeç, ndryshim i cili është i lidhur kryesisht me plakjen, lodhjen dhe funksionin seksual.

"Kambanat" 

Pra, çfarë shenjash ka që tregojnë se një burrë ka kaluar në menopauzë?

-Reduktimi i ndjenjës së mirëqenies

-Ulja e kapacitetit mendor

-Ulja e aftësisë seksuale

-Reduktimi i masës dhe fuqisë muskulore

-Ulja e dendësisë kockore

-Reduktimi i skuqjes

-Reduktimi i gatishmërisë imune

-Rritja e indit dhjamor

-Çrregullime mendore

-Çrregullime të gjumit

Pse nuk diagnostikohet andropauza?

"Të gjitha sa më sipër, siç e kuptoni, nuk është e lehtë të objektivizohen dhe llogariten në formën e testeve dhe kritereve të besueshme. Ndaj e konsiderojmë ende të errët periudhën që kalohet për sa i përket diagnozës së sindromës së menopauzës. Me pak fjalë, nuk është aq e lehtë të diagnostikosh një burrë me këtë sindromë, ndërsa një grua në menopauzë tani diagnostikohet nga vetë ajo ose nga ambienti i saj social", thotë kirurgu urolog – androlog, Christos Fliatouras.

Andropauza shpesh është identifikuar me një rënie të seksualitetit dhe performancës së burrave të kësaj moshe, por edhe me gjendjen e tij psikologjike, e cila është krejt e ndryshme (në këtë gjendje, mashkulli që ka kaluar në andropauzë është më i lodhur, më i irrituar). Dhe, në fjalorin shoqëror, këta burra përshkruhen si njerëz me disa ndryshime të ngjashme si të femrave.

Tani shkenca ndodhet në fazën e kërkimit të metodave parandaluese për të trajtuar sëmundjen, por edhe për jetëgjatësinë dhe shumë kërkime po dëshmojnë zbulimin e faktorëve që bëjnë që të moshuarit të vuajnë. Prandaj nuk është për t’u habitur që pyetja është: A është plakja një proces normal i vdekjes së qelizave apo një sëmundje e pleqërisë?

Dr. Konstantinidis thotë se "me zgjatjen e kohës së jetës së njeriut modern, kërkesa për cilësinë e jetës që shoqëron pleqërinë, po e detyronnshkencën mjekësore të merret më intensivisht me problemet e plakjes së njeriut, dhe sidomos me sindromën e andropauzës”.

Mjeku i njohur thotë se plakja dhe andropauza ndikojnë në shumë sisteme njerëzore, siç janë funksioni kardiovaskular, riprodhues, seksual, muskulor dhe skeletor.

Funksioni gonadal

Përkundër asaj që ndodh me gratë, kapaciteti riprodhues i të cilave ndërpritet përgjithmonë, te burrat ky kapacitet ruhet, megjithëse duket se ulet relativisht. Kështu tek meshkujt pas të 50-ve ka një zvogëlim gradual të qelizave prodhuese të testosteronit. Reduktimi i tij çon në mënyrë domethënëse në shfaqjen e simptomave të plakjes (lodhja, zvogëlimi i masës muskulore, seksualiteti, etj.). Përpjekja për të kompensuar këtë mangësi tani merret parasysh te sëmundjet e prostatës që shoqërojnë këtë moshë. Sidoqoftë, tendenca aktuale e komunitetit shkencor është të krijojë terapi zëvendësuese për këtë zvogëlim androgjenik, në mënyrë që të përmirësojë cilësinë e jetës së burrave në moshë të thyer.

Hipopenia trupore

Hormoni i rritjes zvogëlohet me vitet, veçanërisht në moshën 60 vjeç. Hormoni i rritjes është përgjegjës për rritjen tonë dhe është shumë i lartë deri në adoleshencë (kur rritja piqet.) Mungesa e tij në fëmijëri shkakton probleme të ndryshme dhe serioze. Tek të rriturit duket se është thelbësore për metabolizmin, por edhe në sistemin tonë të mbrojtjes. Mungesa ose zvogëlimi i tij në moshën e avancuar ndikon në zemër, funksionin e veshkave, hormonet, masën e kockave, masën muskulore, si dhe është një faktor i rëndësishëm në uljen e cilësisë së jetës tek burrat e moshuar. Administrimi i tij në mënyrë ekzogjene është i diskutueshëm, me një prirje në bashkësinë ndërkombëtare për të rishikuar fobinë përdorimit të tij, fobi e cila ka mbizotëruar në dekadat e mëparshme.

Ndryshimet në funksionin e tiroides dhe veshkave

Funksioni endokrin i burrit, i cili lidhet me tiroiden, duket se po ndryshon, me një tendencë që hormonet e tij të ulen. Në të kundërt, hormonet e veshkave, siç është kortizoli i mirënjohur, rriten te të moshuarit. Këto vëzhgime nuk janë hetuar plotësisht dhe nuk ndërlidhen me plakjen dhe as nuk janë kryer terapi zëvendësuese me këto hormone, siç është bërë me hormonet e mëparshme (rritja / testosteroni).

Metabolizmi i sheqerit

Është e njohur për shumë vite që mosha e vjetër shoqërohet me një rritje të diabetit, për këtë arsye shpesh quhet diabeti senil tek të rriturit. Popullsia e plakur duket se zvogëlon sekretimin e insulinës ndërsa rrit sekretimin e glukozës nga mëlçia. Sidoqoftë, mekanizmat që janë përgjegjës për metabolizmin e karbohidrateve në pleqëri, nuk janë ende të qarta. Mendohet se mund të ndikohen nga aktiviteti i reduktuar fizik dhe sëmundjet e qarkullimit të gjakut që e shoqërojnë burrib, por edhe duke ndryshuar zakonet dietike.

Seksualiteti në pleqëri

Të gjitha studimet tregojnë se vështirësia seksuale ndodh shumë më shpesh pas moshës 50 vjeç. Ndërsa incidenca e mosfunksionimit seksual (SD) në një moshë të re është rreth 8-10%, në moshën 50 vjeç mund të arrijë 40-50%. Në moshën 70 vjeç, është nga 60-70%. Funksioni seksual, i cili ka filluar të hetohet intensivisht vitet e fundit dhe është një faktor i rëndësishëm në cilësinë e jetës së burrave të moshuar, ka jo vetëm një bazë biologjike, por edhe një paragjykim shoqëror. Ekzistojnë ende pikëpamje të strukturuara në shoqëri që e zhvlerësojnë seksin në pleqëri, duke e konsideruar atë të panevojshëm ose thjesht të tepruar. Burrat dhe gratë e moshuara sigurisht që e ulin shkallën e marrëdhënieve seksuale, por është gjithashtu e sigurt që ata e dëshirojnë atë, ashtu si të rinjtë. Sëmundjet që shoqërojnë moshën e vjetër ndikojnë në aftësinë seksuale dhe është e qartë se hipertensioni, sëmundjet e zemrës dhe diabeti shoqërohen në mënyrë dramatike me një rënie të performancës seksuale. Depresioni dhe izolimi i të moshuarve janë gjithashtu faktorë rëndues, të cilët, së bashku me mungesën e një partneri (vdekja), i bëjnë marrëdhëniet e burrave të kësaj moshe të përjetojnë me të vërtetë një jetë të vështirë. Qasja ndaj problemit sot përqendrohet në një hetim cilësor të shkaqeve që mund të shkaktojnë SD në moshë të thyer dhe për të inkurajuar këta njerëz të vazhdojnë aktivitetin e tyre seksual, sepse të gjitha studimet sugjerojnë se seksi zgjat cilësinë, por edhe shtimin e jetës. /noa.al