Transmetuar më 08-07-2023, 08:35

Një mega studim me miliona grupe të dhënash tregon faktorët e rrezikut gjenetik. Varet edhe nga gjenet tona nëse jemi të varur nga tymi. Studimi u publikua në revistën Nature. Ja çfarë nxjerrin të dhënat nga mbi 3 milionë njerëz

Fakti që pini duhan dhe pije alkoolike nuk është vetëm për shkak të menaxhimit të stresit apo dëshirës për të kaluar mirë. Jo, fajin e kanë edhe gjenet!

Gjenet përcaktojnë se si dukemi dhe si sillemi. Rreth 25,000 prej tyre ndodhen në kromozome dhe kontrollojnë jo vetëm pamjen tonë, por edhe të gjitha proceset metabolike në trup.

Dhe më shumë se 2300 madje duket se janë pjesërisht përgjegjës për përdorimin e nikotinës dhe alkoolit, citon noa.al studimin e gjerë që publikuan mediat ndërkombëtare me ndikim të lartë publik si AP dhe Reuters.

Studiuesit në Universitetin Penn State në SHBA kanë identifikuar më shumë se 2300 gjene përgjegjëse për përdorimin e alkoolit dhe duhanit në një studim të madh duke përdorur të dhëna nga 3.4 milionë njerëz.

"Se sa shumë pini mund të mos varet vetëm nga fakti nëse keni pasur një ditë stresuese ose sa shije ka shishja e verës në frigorifer – sepse gjenet luajnë një rol të rëndësishëm", tha profesori Dajiang Liu, një nga bashkautorët e studimit.

Të paktën 20 përqind e 3.4 milionë grupeve të të dhënave të ekzaminuara ishin me origjinë joevropiane. Sipas Prof. Dajiang Liu, nuk është vetëm studimi më i madh gjenetik mbi sjelljen ndaj duhanit dhe pijeve deri më sot, por edhe ai me diversitetin më të madh duke pasur të dhëna për evropianët dhe banorët e kontinenteve të tjera.

Liu dhe kolegët e tij përdorën grupet e të dhënave për të llogaritur zakonet e pirjes së duhanit dhe alkoolit – nga cigarja e parë dhe gota e parë e deri te konsumimi i rregullt dhe sasia përkatëse. Më pas ata vlerësuan se cilat variacione gjenesh lidhen me varësinë ndaj mjegullës blu ose alkoolit.

Ata zbuluan gjithashtu se njerëzit me gjasa më të larta gjenetike për të qenë duhanpirës gjithashtu priren të pinë më shumë alkool.

Zbulimi i këtyre të dhënave tani duhet të ndihmojë në zhvillimin e teknikave për parashikimin e faktorëve të rrezikut, çka mund të shërbejë për të mbrojtur të gjitha grupet e popullsisë.

Në këtë mënyrë, brenda dy deri në tre vitet e ardhshme, rezultatet e rrezikut gjenetik mund të rafinohen dhe të bëhen pjesë e ekzaminimit rutinë të njerëzve që tashmë kanë treguar se kanë një rrezik në rritje të përdorimit të alkoolit dhe duhanit përmes ekzaminimit bazë.

Sipas Liu, kërkimet e ardhshme do të fokusohen në thellimin e gjetjeve të tyre. Një pjesë e madhe e gjeneve të identifikuara kanë funksione ende të panjohura.

Qëllimi tani është të kuptojmë funksionet e tyre dhe të zbulojmë se si ndryshimet në këto gjene ndikojnë në rrezikun e sjelljes dhe varësisë. /noa.al