Transmetuar më 09-01-2021, 21:28

Nga Elena Giulia Montorsi

Si të njohim një njeri potencialisht të dhunshëm bazuar në karakteristikat dhe mënyrat e tij? Burra të dhunshëm, ose potencialisht burra të tillë, janë kudo dhe nuk janë të paktë. Por si e dalloni një njeri të aftë për dhunë? Cilat janë karakteristikat dhe sinjalet që nuk duhet të nënvlerësohen?

Burra të dhunshëm: xheste dhe fjalë

Duke filluar nga dhuna fizike, e cila është më e qartë, përcaktohen si dhunë të gjitha aktet e mëposhtme: e shtyra, shpulla, përdredhja e krahut, tërheqja e flokëve, shqelmat, pickimet, therjet, grushtet.

Shtesë në këtë janë përdorimi i thikës ose një arme, se dhe duke u përpjekur përmbytje, asfiksi dhe djegie. Edhe një shuplakë e vetme, ndoshta e dhënë në një moment të vetëm zemërimi, konsiderohet dhunë.

Sipas psikologut tonë, viktimat kanë tendencë për të minimizuar atë që ka ndodhur, veçanërisht në qoftë se njeriu kërkon falje menjëherë pas aktit të dhunshëm.

Viktimat shpesh shpresojnë se gjërat do të zgjidhen vetë. Cilat janë frazat që dëgjoni më shpesh në këto raste? Apologji e njeriut tipik dhunshëm: “E dashur, më vjen keq, isha i zemëruar, unë nuk e bëra me vetëdije”, "Të dua e dashur, ishte një akt i tmerrshëm, unë kurrë nuk do të bëj këtë përsëri", “E dashur ju duhet të kuptoni se me sjelljen tënde më ke provokuar, isha gabim, por unë jam një njeri, dhe njerëzit zemërohen” dhe më në fund më i përdorur dhe që përfshin të dyja, dhunë fizike dhe psikologjike, “Në qoftë se unë jam i zemëruar, arsyeja është vetëm faji yt, të gjithë do të më jepnin të drejtë mua”.

Psikologjia në çift pas dhunës

Sipas Dr. Montorsi, këta njerëz kërkojnë falje dhe për të bërë gratë e tyre të ndjehen fajtore për atë që ndodhi, pjesa më e madhe e viktimave mendon që përfundimisht burri nuk duhet fajësuar për atë që bëri. Këto gra humbasin pak nga pak besim në vetvete dhe janë të pandërgjegjshme duke fshehur minimizuar problemin, duke dështuar të kuptojnë se dhuna nuk është e pranueshme në asnjë rrethanë, dhe se ka njerëz të përgjegjshëm që dinë të respektojnë dhe të duan dhe kurrë nuk kanë as ëndërruar përdorimin e dhunës.

Dhuna seksuale

Sa i përket dhunës seksuale është pjesë e ngacmimit, njerëzit prekin pjesë të trupit të partnerit ose të dikujt pa vullnetin e tyre, duke pasur marrëdhënie seksuale të padëshiruar, tentativë përdhunimi. Përdhunimi dhe dhuna seksuale janë poshtëruese dhe degraduese. Në këto raste autorët mund të jenë jo vetëm partnerët, por edhe të huajt ose të afërmit si babai, vëllai, xhaxhai apo gjyshi. Në këto raste, të dhënat sugjerojnë se vetëm 5% e dhunës raportohet.

Dhuna psikologjike

Dhuna psikologjike është po aq e rëndë sa dhuna fizike, sidomos në periudhë afatgjatë. Kjo lloj dhune dinake dhe e imët ka si pjesë kërcënimet verbale, duke u përpjekur për izolimin e individit nga të njohurit, të afërmit dhe miqtë, kontrollin e tepruar dhe një ndalim që të shkojnë jashtë vetëm ose me njerëzit jashtë e partnerëve, hyn këtu dhuna ekonomike, zhvlerësimin e personit, kërcënimin dhe poshtërimin e vazhdueshëm.

Ai përdor të gjithë fuqinë e tij për të thithur si një vampir sigurinë personale të viktimës, me fraza si: "Pa mua nuk je asgjë", "Ti je askush, nuk ke ndërtuar ndonjë gjë në jetën tënde dhe askush nuk të dëshiron. A e ke parë veten ndonjëherë në në pasqyrë?”, “Je një e papunë, je askush”, “Ti nuk mund të shkosh jashtë me miqtë tu, unë nuk jam dakord që të shkosh diku pa mua”, “Ti je vetëm e imja”, "Në qoftë se më lë, nuk do të gjesh askënd dhe gjithmonë do të jesh vetëm, nuk do të gjesh askënd si mua.”

Njeriu ka tendencë të posedojë mentalisht gruan e tij, aq më shumë ai e sheh varësinë e saj, aq më shumë ai merr besim nga e gjithë kjo. Kjo është më e vështirë për të provuar, dhe sidomos për viktimën vetë është e vështirë për të zbuluar për shkak se ajo është si pre e një merimange në qendër të rrjetës ku ndjehet e pafuqishmr, por nuk e di se si të dalë jashtë.

Si të shpëtoni nga njerëz të dhunshëm 

Ata që duan nuk mund dhe nuk duhet të jenë katilë në të njëjtën kohë, të thuash se dashuria dhe dhuna mund të jenë së bashku është një paradoks i madh. Për të shpëtuar veten ne duhet së pari të kuptojmë se çfarë dhune bën njeriu dhe veçanërisht nëse ai e bën këtë vetëm me ne apo edhe me fëmijët tanë. Tani keni nevojë për shumë guxim dhe vetëdije që sigurisht që do të jemi më mirë se në atë shtëpi. Shkoni te Qendra Kundër Dhunës së Qytetit tuaj ose telefononi Telefonin përkatës, kërkoni ndihmë nga të afërmit dhe miqtë për sigurinë tuaj personale. Sepse nëse është dhunë fizike, dhunë seksuale ose dhunë psikologjike, askush nuk duhet ta lejojë vetën të përdorë forcën e tij dhe nëse virtyti i tij i supozuar është ai për të dominuar një grua, ai duhet të dënohet.

Çfarë ka në trurin e një mashkulli të dhunshëm?

Gratë u vranë nga burrat, ish-partnerët. Numri i viktimave është aq i lartë sa për të justifikuar përkufizimin e “femicideve” që tani popullon lajmet tona të përditshme. Arsyeja, gjithmonë e njëjtë siç duket: nuk duan fundin e një marrëdhënieje, urrejnë lirinë e femrës. Shumë është diskutuar për viktimat, frikën e tyre, qëndrimin e tyre, ose sa herë kanë raportuar tashmë dhunën. Dhe ende një aspekt tjetër i problemit nuk është trajtuar akoma: psikologjia e meshkujve që mundin, keqtrajtojnë dhe vrasin. Çfarë ka në mendjen e tyre? Një stërvitje filmike u tregon mjekëve se si lind një feminicid. Një njeri i goditur me një çrregullim personaliteti e gjen veten duke folur me alter-egon e tij në pasqyrë për të provuar dhe rindërtuar vrasjen e të dashurës së tij. Në këtë duel mes dy personaliteteve të tij dalin kujtime, në formën e parafytyrimeve, varrosur në nënvetëdijen e tij, ngadalë zbulohet historia në një kulm emocional dhe tensioni.

Një njeri i dhunshëm është pothuajse gjithmonë një njeri i rritur në një mjedis të dhunshëm, një person i cili nuk ka fituar mjetet e nevojshme për të menaxhuar zemërimin dhe emocionalitetin e tij, i cili nuk ka mësuar të negociojë kontrollin dhe fuqinë në mënyra të shëndetshme dhe të përbashkëta. Kjo është ajo që del nga studimet më të fundit kërkimore në fushën ndërkombëtare: “Në shumicën dërrmuese të rasteve ekziston një paaftësi për të qëndruar në marrëdhënie, për të menaxhuar konfliktet, vetminë, frikën e braktisjes. Për të gjitha këto, ne duhet të shtojmë një paaftësi të përhapur për të provuar, shprehur, qeverisur emocionet e tyre në një mënyrë të përshtatshme, për të qenë në gjendje të njohin tjetrin, ose të hyjnë në marrëdhënie empatike …që çojnë në krizën e vetëvlerësimit dhe vlerave ekzistenciale që nxisin një parehati të përhapur dhe të vërtetë dhe e interpretojnë atë në një mënyrë të shtrembëruar”.

*Psikologe, shkrimtare, përkthyer nga www.alfemminile.com