Hydroxychloroquine është përdorur për rreth 70 vjet për të trajtuar malarien, kushtet reumatike dhe sëmundjet e tjera. Tani përdorimi i tij i mundshëm në luftën kundër coronavirusit është bërë një burim shprese për shumë njerëz, pas rezultateve inkurajuese nga një provë klinike në Francë të hënën. Por ekspertët paralajmërojnë se ka ende paqartësi në lidhje me efektivitetin e saj.

Një ilaç shumë i vjetër po ridel në pah

Testimi i suksesshëm i Hydroxychloroquine për përdorim kundër coronavirusit në qytetin e dytë të Francës, Marsejë më 16 mars, krijoi pritshmëri të mëdha mes kësaj epidemie në rritje. Didier Raoult, drejtor i një instituti spitalor universitar në Marsejë, shpjegoi se ai kishte kryer një provë klinike në të cilën ai trajtoi 25 pacientë me Covid-19 me Hydroxychloroquine.

Pas gjashtë ditësh, tha ai, vetëm 25 për qind e pacientëve që morën këtë ilaç ende kishin virusin në trupin e tyre, shkruan France24. Në të kundërtën, 90 për qind e atyre që nuk kishin marrë Hydroxychloroquine vazhduan të mbajnë Covid-19.

Në vazhdën e këtij njoftimi, gjiganti farmaceutik francez “Sanofi” ofroi të dhurojë miliona Plaquenil (një emër tregtie për Hydroxychloroquine) për të vazhduar provat, ndërsa zëdhënësja e qeverisë franceze Sibeth Ndiaye përshëndeti “rezultatet premtuese” dhe premtoi të zgjerojë provat klinike për këtë trajtim.

E njohur dhe e lirë

Po sipas France24, në Francë, disa farmaci raportohet se janë mbingarkuar nga kërkesa për ilaç gjatë ditëve të kaluara.

Sidoqoftë, shumë zëra shpejt theksuan se njerëzit nuk duhet të shpejtojnë në përfundimin se Hydroxychloroquine është një kurë mrekulli e vërtetuar.

“Ky studim duket premtues, por ne duhet të jemi vërtet të kujdesshëm përpara se të ngjallim shpresën kur bëhet fjalë për një virus aq të ri sa ky, për të cilin ende nuk kemi shumë të dhëna”, tha Sarah D’Alessandro, një profesoreshë e mjekësisë molekulare në Universitetin e Milanos dhe një specialist e malaries e cila ka punuar në Hydroxychloroquine.

Ky ilaç merret rregullisht si një zgjidhje e mundshme sa herë që shfaqet një virus i ri. Një “mundësi është që chloroquine të ndryshojë aftësinë e virusit për t’u lidhur në pjesën e jashtme të një qelize pritëse (e cila është një hap i parë thelbësor për hyrje)”, vuri në dukje Robin May, profesor i sëmundjeve infektive në Universitetin e Birminghamit.

Duke parë që është në dispozicion dhe i përdorur për dekada, Hydroxychloroquine është “shumë e njohur, e lirë dhe mund të prodhohet me shpejtësi në sasi të mëdha”, shtoi D’Alessandro. Në dritën e këtyre cilësive, 25 prova klinike janë kryer ose janë duke u zhvilluar në Kinë për të parë nëse ky trajtim duhet të përdoret apo jo për të trajtuar pacientët Covid-19.

Kjo ishte ndërsa kërkimet u kryen mbi efektivitetin e Hydroxychloroquine kundër SARS, MERS dhe Zika kur këto sëmundje u “ndezën” për herë të parë. Ishte një studim kinez i botuar në 9 mars që së pari vendosi vëmendjen e këtij ilaçi anti-malarie në kontekstin e pandemisë aktuale.

Studiuesit në Universitetin e Pekinit demonstruan efektivitetin e tij në një provë in vitro – domethënë, një eksperiment mbi qelizat në një laborator.

“Vështirë” për të interpretuar rezultatet Por kur bëhet fjalë për testet njerëzore, fotografia është më e mjegullt. “Testet ndaj pacientëve njerëzorë [përveç malaries] deri më tani kanë prodhuar rezultate të kundërta që janë të vështira për tu interpretuar”, vuri re D’Alessandro.

Prandaj interesimi për punën e Didier Raoult në Marsejë: ai është shkencëtari i parë që ka kryer teste me pacientë njerëzorë që duket se kanë dhënë rezultate përfundimtare. Por ka akoma dyshime: të dhënat e sakta nga prova klinike ende nuk janë botuar në një ditar shkencor, dhe kështu nuk kanë qenë ende subjekt i rishikimit nga kolegët, vuri në dukje MedScape, një botim i specializuar për profesionistë të kujdesit shëndetësor.

Një arsye tjetër për kujdes është se testimi “u bë vetëm për disa pacientë”, theksoi D’Alessandro. Studimi kinez më 9 mars u kritikua nga shumë njerëz në komunitetin shkencor sepse u krye në një grup “vetëm” 100 pacientësh – katër herë më shumë sesa eksperimenti i kryer në Marsejë.

Zëdhënësi i qeverisë franceze theksoi këtë pikë, duke theksuar rëndësinë e kryerjes së testeve në një shkallë më të madhe përpara se të përpiqet të arrihet në konkluzione mbi efektivitetin e Hydroxychloroquine.

Një program evropian i provave klinike në shkallë të gjerë u lansua në 12 mars, me qëllim të testimit të efektivitetit të katër trajtimeve që tashmë janë dëshmuar kundër viruseve të tjera, siç është Ebola. Por Hydroxychloroquine nuk u zgjodh.

Sipas France24, një rrezik i veçantë është se nuk funksionon mirë me ilaçe të tjera që mund të jenë të nevojshme për pacientë të caktuar me probleme shëndetësore para-ekzistuese, veçanërisht disa kushte autoimune.

Hydroxychloroquine gjithashtu paraqet rreziqe të helmimit, dhe mund të jetë fatale nëse dozohet gabimisht.

Edhe nëse ky rrezik kontrollohet rreptësisht në një spital, rreziku i një aksidenti nuk mund të përjashtohet plotësisht.

Sidoqoftë, Instituti Kombëtar Francez i Shëndetit dhe Kërkimit Mjekësor, i cili është duke pilotuar programin evropian të provës klinike, ka thënë se nëse ka prova shtesë tek pacientët njerëzorë të efektivitetit të Hydroxychloroquine, mund të shtohet në listën e barnave të përdorura në provat klinike në shkallë evropiane.