Transmetuar më 15-11-2019, 11:38

Në akullnajën gjigande Thwaites, e vendosur në pjesën perëndimore të faqes së akullit të Antarktidës, shkalla e shkrirjes praktikisht është dyfishuar në gjashtë vitet e fundit, duke rezultuar në një humbje të akullit deri në 800 metra çdo 12 muaj.

Masa e madhe e humbur nga Thawites vetëm kontribuon në 4 përqind të rritjes globale të nivelit të detit. Sipas shkencëtarëve, akullnaja mund të arrijë në një pikë të ashtuquajtur të kthimit, e cila do ta çonte atë në shpërbërjen e plotë.

Efektet katastrofike. Nëse kjo ndodh, zhdukja e tij do të rezultojë në një rritje të nivelit të detit prej rreth gjysmë metri, të mjaftueshme për të zhytur disa ishuj të Oqeanit Paqësor dhe zonat bregdetare kontinentale. Por duke qenë se është një kolos i aftë të ndikojë edhe në akullnajat fqinje, sipas studimeve të tjera shpërbërja e tij mund të përcaktojë një efekt zinxhir të aftë për të ngritur nivelin e detit deri në 2 metra. Një katastrofë e vërtetë. Kjo është arsyeja pse Thawites konsiderohet një bombë kohore.

Studimi. Për të llogaritur fatin e akullnajës së Antarktidës ishte një ekip studimor amerikan i përbërë nga studiues nga Instituti i Teknologjisë Gjeorgji, Laboratori i Propulsionit Jet në Institutin e Teknologjisë në Kaliforni (CALTECH) dhe Universitetin e Uashingtonit.

Shkencëtarët, të koordinuar nga Profesor Hélène Seroussi, përdorën modele të sofistikuara matematikore për të përcaktuar fatin e mundshëm të Thuwites. Pika e kthimit nuk mund të arrihet midis 200 dhe 600 vjetësh, dhe pasi të tejkalohet ky kufi, akullnaja mund të shkrihet plotësisht në 150 vjet. Prandaj nuk do të ishte një fenomen i afërt, por është akoma më afër të përfaqësojë një rrezik serioz për njerëzimin.

Çfarë po ndodh? Disa dhjetëra vjet më parë Antraktida humbi rreth 40 miliardë ton akull në vit, sot ajo ka arritur në 252 miliardë ton në vit. Fenomeni është i lidhur me ngrohjen globale, veçanërisht me atë të oqeaneve, e cila po shkrihet nga poshtë pllakave të mëdha të akullit që dalin nga detet e Polit të Jugut. Mjafton të themi se pikërisht poshtë Thwaites u gjet gërmimi nga një zgavër gjigande ujë të nxehtë i aftë për të mbajtur 14 miliardë ton akull.

Për shkak të shumë faktorëve në fjalë është e pamundur të parashikohet saktësisht se çfarë do të ndodhë me akullnajat e Antarktidës, por rreziku i shkrirjes katastrofike është gjithnjë e më i mundshëm për shkak të emetimeve të gazrave serë që lidhen me aktivitetet njerëzore./b.l/noa.al/