Transmetuar më 23-10-2019, 14:48

Vaji i gatimit i përdorur disa herë për tiganisje mund të nxisë përhapjen e metastazave të kancerit të gjirit, duke e bërë atë edhe më agresive dhe për këtë arsye të rrezikshme. Këtë e demonstruan një ekip studimor amerikan i udhëhequr nga shkencëtarë të Fakultetit të Shkencës së Ushqimit dhe Ushqyerjes Njerëzore në Universitetin e Illinois, të cilët bashkëpunuan ngushtë me kolegët e Laboratorit të Biologjisë Skeletore të Universitetit Shtetëror të Oregon.

Shkencëtarët, të koordinuar nga profesori William G. Helferich, vëzhguan (në minj) se vaji i ripërdorur mund të veprojë në mekanizmat biologjikë toksikë që promovojnë rritjen e tumorit dhe ndryshojnë metabolizmin e lipideve.

Eksperimenti. Shkencëtarët nga Universiteti i Urbana-Champaign kanë ushqyer dy grupe minjsh me vaj soje për gjashtëmbëdhjetë javë, ndër më të përdorurat në dyqanet amerikane për skuqje; grupi i parë kishte qasje në vaj të freskët dhe të pa ngrohur, grupi i dytë u ushqye me vaj që nxehej pa pushim.

Në fund të fazës së parë të eksperimentit, Helferich dhe kolegët injektuan qelizat e kancerit të gjirit 4T1 te të gjithë minjtë, një formë shumë agresive që spontanisht tenton të formojë metastaza në pjesë të ndryshme të trupit, nga mushkëritë në mëlçi. Tre javë pas vaksinimit të qelizave të tumorit, shkencëtarët vëzhguan në minj të ushqyer me vaj të ripërdorur një rritje të metastazave deri në katër herë më të larta se ajo e grupit tjetër.

Por jo vetëm. Në mushkëri minjtë kishin dy herë më shumë tumore dhe ishin shumë më invazivë dhe agresivë, siç thuhet nga Profesor Helferich. Ata gjithashtu shprehin në përqendrime më të larta një proteinë të lidhur me përhapjen e qelizave të quajtur Ki-67, si dhe ndryshime në shprehjen e gjenit të mëlçisë.

Rezultatet. Autorët e studimit besojnë se në mesin e substancave përgjegjëse për këto procese të dëmshme ekziston akroleina, një molekulë që rrjedh nga shkatërrimi i triglicerideve të prodhuara nga ripërdorimi i vajit dhe oksidimi si pasojë e acideve yndyrore.

Helferich thekson se një nga shqetësimet kryesore për ata që vuajnë nga kanceri i gjirit është rreziku i relapsit për shkak të qelizave metastatike të fjetura që qarkullojnë. Sipas studiuesit do të kishte procese biologjike të lidhura me ushqimin që mund t’i aktivizojnë ato dhe ta bëjnë aktrimin e tyre më pjellor. Detajet e hulumtimit u botuan në revistën shkencore të specializuar “Cancer Prevention Research”./b.l/noa.al/